Startpunt: Station Ede-Centrum
Afstand: 3,81 km (4,52). Aantal stappen: 6700 (7900).
Wandeltijd: 65-75 minuten. Laatst bijgewerkt: juni 2024.
Scan de code: om de routebeschrijving in beeld te krijgen.
Wat zie je: deze wandeling voert je door een oud deel van Ede. We kijken naar een mix van oude en jonge bomen en zien onder meer welke bomen in de vorige eeuw werden geplant. Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.
Een PDF-document kun je doorsturen naar iemand anders en ook afdrukken op papier. Voor een kaart met alle bomen: [ klik hier ]
Start de route bij punt (1) en loop via de aangegeven aanwijzingen en lijn in de kaart. Volg de pijl. Bij elk nummer is informatie over die plek opgenomen. Een (X) toont een plek waar je horeca vindt. Tussen (3) en (4) is het mogelijk de route in te korten.
(1)= Start vanaf Station Ede-Centrum | (2)= De Paasberg | (3)= Verdwenen straten | (4)= Oude akkers | (5)= Edese Bos) | (6)= Oude bewoning | (7)= Oude straten | (8)= Oude centrum | (9)= Veranderend Ede | (10)= Oude kerkhof.
- Start van de tocht is het station Ede-Centrum.
- Loop het station uit en ga direct LA (= Museumplein).
Langs dit deel van de spoorlijn staan mooie rijen Hollandse lindes. In betonnen bakken zie je jonge judasbomen. - Ga ter hoogte van de spoorovergang RA (= Nieuwe Stationsstraat).
Hier staan geen bomen meer. In een houten bak zie je een appelboom. - Ga RD bij kruising winkelstraat (= Arnhemseweg). Neem de linkerkant van de weg.
Op deze kruising stond ooit een 'iconische' boom en is in 1960 gekapt. Sinds 1970 staan hier drie zilverlindes. Verderop staan nog enkele Hollandse lines, aangeplant rond 1950. Links van de garage-ingang staan valse christendoorns en rechts ervan een beuk. In bakken staan krentenboompjes. - Steek de Raadhuisstraat over en ga RD aan de linkerkant van de weg (= Arnhemseweg).
- Neem ter hoogte van de doodlopende weg L de iets omhooglopende parallelweg (= Arnhemseweg).
Rond deze weg vind je goudberken, ruwe berken, zomereiken, een zoete kers en een valse acacia (Robinia). Dit is 's zomers een fijne koele plek. - Ga na de hekjes LA het pad in (= Paasbergerweg).
Dit park was er al in de 19 e eeuw en dat zie je. Je ziet er: beuken (1920), zomereiken, Californische cipressen (1980), en een Robinia. Diverse jonge bomen zaaien zich hier zelf: hulst, esdoorn, lijsterbes, berk. - Ga einde pad schuin RA en daarna direct LA (= Bergstraat).
Op de hoek staan enkele zomereiken en Noorse esdoorns. Kijk je met een schuin oog naar rechts, dan staat daar in een tuin een slangenden. Volg je de Bergstraat dan zie je rechts overal bomen van ongeveer 100 jaar oud: gewone esdoorn, beuk en gewone magnolia. Er staat ook een prachtige Kaukasische vleugelnoot (1960). Maar ook staan er een hazelaar, enkele lindes en platanen.
Links veel naaldbomen in de tuin, waaronder enkele grote levensbomen (coniferen). - De Bergstraat gaat over in een fietsdoorgang. Ga na die doorgang direct RA (= Bergstraat).
Tussen de vele oude zomereiken staat ook een watercipres uit 1990. Kijk je richting de Klinkenbergeweg, dan staat daar een zeldzaam oude beuk uit 1900. Naast de Sterrenberg staat een Amerikaanse amberboom en een gewone plataan. Daarna nog een Noorse esdoorn en meer platanen en beuken. Rechts nog een verdwaalde walnoot. - Einde weg RA (= Arthur van Schendellaan).
Naast 'gewone bomen' zoals zilverlinde, zomereik en gewone esdoorn, zie je verder ook 'speciale bomen': Mantsjoerijse kurkboom en Anna Paulownoboom. Links op de hoek een Atlasceder. - Eind weg en LA en daarna direct RA (= Arthur van Schendellaan).
Langs deze weg uit de eind jaren '50 staan zoete kersenbomen (2011/ prunus) en Spaanse aak bomen (1972/ esdoorn). In de tuin van nummer 12 staat een treurberk. In de tuin van nummer 22 zie je een Ginkgo Biloba (Japanse notenboom).
Let op: op deze plek is het mogelijk de route in te korten.
Ga daarvoor niet RA de Arthur van Schendellaan in maar RD (= Vossenakker). Einde weg RA (= Opdenberg) en direct LA (= Hermenshoek). In de bocht LA voetpad nemen voor flatgebouw (= Lange Akkers). Ga daarna verder bij (20). - Ga aan het einde van de Arthur van Schendellaan RD het bosje door, steek RD de weg over en ga nog een bosje door en daarna RD de N224 over (drukke weg).
Het bosje bestaat deels uit grote oude zomereiken en Amerikaanse eiken, maar er staan ook esdoorns en hulst. - Ga aan de overzijde via het klaphekje RD het Edese Bos in.
Dit is een voor de zandgronden kenmerkend beukenbos. De bomen in dit gebied zijn niet opgenomen in de huidige bomenkaart. - Buig L af en volg dit pad tot aan het natte deel met waterplasje.
Rechts zie je jonge beuken opgroeien. Stammen van dode beuken laat men hier staan. Je vindt her veel nesten (gaten in de boom) van onder meer de grote bonte specht. - Ga bij deze drinkpoel (herten/ wilde zwijnen) LA en volg het zandpad tot aan de oude boswachterswoning 'Eikelakkers' (= Kreelseweg).
Je loopt door rijen vlierbessenstruiken heten, die onder de hoge oude beuken staan. Ook komen er veel esdoorns op. De Kreelseweg ligt er al honderden jaren. Tijdens een storm moet je hier niet lopen, want elk jaar gaat er hier wel een oude beuk om. - Ga RD bij wildrooster en vervolg de Kreelseweg tot aan de N224.
Je ziet hier veel Amerikaanse vogelkers (exoot) en links bij 't Immeloo staan enkele zieke paardenkastanjes. Verderop bij de huizen staat een Atlasceder. - Houd hier iets links aan en steek de N224 over.
- Ga aan de overzijde RD het omhooglopende fietspad in.
- Ga na het fietspad direct LA (= Lange Akkers).
- Ga na de flat direct RA en volg het voetpad onderlangs het flatgebouw.
Wat links direct opvalt zijn de vele hazelaars, niet fijn net na de winter, als je hooikoorts hebt. Achter de bosjes ligt een wadi voor wateropvang. - Einde flatgebouw RA en ga bij de garageboxen LA het voetpad in.
Ook hier weer veel hazelaars en her en der kornoelje (struik). Ook staan er beuken en wat ruwe berk. - Volg dit voetpad tot aan de Raadhuisstraat en ga L de Raadhuisstraat over (stoplichten).
- Ga aan de overzijde L via het fietspad het bosje in.
Hier een hele verzameling zomereiken met het en der wat hazelaar. - Ga bij einde fietspad RD parkeerterrein over en ga LA (= Bunschoterweg).
Op het parkeerterrein staan in 1988 geplante witte paardenkastanjes. - Ga direct RA (= Bunschoterpad).
Direct bij het begin staat een ruwe iep, een zomereik en een zilverlinde. Interessant zijn de vier Hollandse lindes achter huis met nummer 33. Die staan helemaal schuin, omdat hier tot ver na WO II de Kreelseweg liep. De weg is verdwenen, maar de bomen verraden de route van deze eeuwenoude weg nog. - Einde Bunschoterpad LA (= Bospoort).
- 1e weg RA (= Amsterdamseweg).
Kijk je de andere kant op, dan zie je een rij duindoorns langs de weg.
Direct na het café zie je enkele groene trompetbomen. Verder wat Hollandse lindes en voor het ouderencentrum een gewone plataan uit 1975. - We gaan zo 1e weg LA (= Notaris Fischerstraat), maar kijk na pand 20 = Lammert van de Bospoort) eerst even R om de hoek van dit pand.
Deze zomereik is geplant rond 1880. Voor het Fischerhuis een rij Hollandse lindes uit 1975. - Ga na het pand met zittend beeld LA (= Posthoornstraat).
Ook hier enkel Hollandse lindes, nu uit 1985. - Einde weg RA (= Grotestraat).
- Bij drukke Molenstraat oversteken en direct LA (= Molenstraat).
De meeste bomen zijn hier niet oud, omdat hier vroeger huizen stonden en de weg hier sterk is verbreed. De parallelweg voor de notaris langs is wel oud (was vroeger de Bergstraat) en de bomen zijn direct uit 1920. Naast een witte staat hier ook een rode paardenkastanje. De taxus (Venijnboom) voor de notaris is uit 1935. - Direct weer RA (= Driehoek).
Links staat een Robinia uit 1975. - Ga in de bocht RD, tussen de huizen door en daarna direct LA (= Oude Kerkplein).
Op het plein staat zomerlindes, geplant tussen 1970 en 1995. - Ga na de hoge 'muur' van haagbeuken direct LA (= Raadhuisplein).
De haagbeuken vormden vroeger één van de vier zijdes van het kerkhof. Hier is nu een deel van het Stadspark. Bij de toegang tot de trouwzaal, staan enkele Anna Paulownabomen. Verder een rij zomereiken. - Ga bij het stadscafé RD (= Achterdoelen).
Hier staat een rij met valse Christusdoorns. Al gauw heb je links een klein plein, wat vroeger de ingang was naar het verhuisde Marnix College. Op dit plein staan interessante bomen: gewone platanen, Chinese vernisbomen en schijnhulst. - Eerste weg RA (= Vendelstraat).
- Einde weg RA (= Arnhemseweg).
- Loop door tot aan het spoor en ga voor de overgang LA (= Museumplein).
- Volg het Museumplein totdat je (al snel) terug bent bij het station.
LA=linksaf, RA= rechtsaf, RD= rechtdoor, L=links, R=rechts.
Uitleg bij de nummers in de kaart:
- [1] Station Ede-Centrum
Dit station kent nog het oorspronkelijke gebouw uit 1902. Ervoor ligt het horecagebied 'Museumplein', genoemd naar het museum dat tot 2015 in het stationsgebouw te vinden was.
Het Maandereind en de Grotestraat zijn al meer dan 150 jaar dé winkelstraten van Ede. Er heeft wel een verschuiving van winkels naar het noorden plaatsgevonden.
Arnhemseweg: hier staat het in 1906 gebouwde oude postkantoor. In de begintijd liepen er een paar telefoonlijnen door Ede, onder meer vanaf Hotel Weltevreden (De Witte Hinde), via het postkantoor naar De Posthoorn aan de Notaris Fischerstraat. Nu is er een kledingwinkel in gevestigd. - [2] De Paasberg
De Paasberg is de rand van de Veluwse stuwwal. Tegen de flanken was het goed en droog wonen. Daar lagen ook de akkers, waarvan de Trapakkers nog een restant zijn. In 2024 is gestart met het integreren van dit gebied in een heus Stadspark. - [3] Verdwenen straten
Waar het gemeentehuis in de jaren '70 is gebouwd, lagen eerste meerdere straten, waarvan alle huizen en een school zijn afgebroken. Ook de trouwzaal aan de Bergstraat moest hiervoor wijken. De bouwstijl van het gemeentehuis is die van het brutalisme. - [4] Oude akkers
Het dorp Ede was tot aan de WO II zeer klein. Rond de Vossenakker en Arthur van Schendellaan lagen akkers, die tot in de jaren '50 in gebruik waren. Alleen de Trapakkers herinneren nog aan hoe het er hier toen uitzag. - [5] Edese Bos
Kenmerkend voor dit deel van het Edese Bos is de aanplant van vooral beuken. In de afgelopen droge jaren hebben veel oude beuken het loodje gelegd. Je ziet ze her en der liggen. Er is ook veel jonge natuurlijke aanplant weer te zien. Dit deel van het bos wordt gebruikt voor de waterwinning. - [6] Oude bewoning
In dit gebied zie je vooral nieuwbouw, maar al in de Romeinse tijd was dit gebied bewoond. Helaas zijn alle oude wegen hier en ook de eenvoudige bebouwing die hier stond, verdwenen. - [7] Oude straten
Aan vier Hollandse lindes uit 1900, aan het Bunschoterpad is te zien hoe hier vroeger de Kreelseweg liep. Voor de nieuwbouw hier zijn alle oude wegen van de kaart verdwenen. - [8] Oude centrum
Het vroeger dorpshart lag vroeger rond de huidige Notaris Fischerstraat. Hier stond het gemeentehuis (afgebrand in 1942) en lag de Markt bij De Posthoorn (afgebroken). Het pand met de lindes en het beeld van een ziuttend mannetje, is de oude bank en is nog van begin 20e eeuw (1900). Het (huidige) Fischerhuis stamt deels uit de eind 18e eeuw. - [9] Veranderend Ede
In het Edese centrum staat weinig meer overeind van vroeger. De Molenstraat liep hier vroeger dood op de Bergstraat. Vrijwel alle bebouwing is verdwenen bij de verkeersdoorbraak hier. Rond de Driehoek staan hier nog diverse 18e en 19e eeuwse gebouwen. Hier vind je dan ook nog diverse oude bomen. - [10] Oude kerkhof
Loop je langs de oude haagbeuk (1930) tussen de Oude Kerk en het Raadhuisplein, dan loop je eigenlijk langs het westelijke deel van de vroegere omheining van het verdwenen kerkhof op deze plek. Als je goed kijkt, zie je in het zuidelijke deel van de hoge 'heg' ook een aantal essen, die ook uit 1930 stammen. In 2024 is het Raadhuisplein opnieuw ingericht en het maakt nu deel aan van het Stadspark.
Wil je je inlezen, lees dan in ieder geval:
Treurberk aan de Arthur van Schendellaan
Gewone magnolia uit 1960 aan de Bergstraat
Atlasceder voor ingang Raadhuis
Beuken in het Edese Bos
Diashow met foto's langs de door mij in juni 2024 voor het laatst gelopen route. Eerste foto: Valse Christesdoorns op het Museumplein.
Eigen opnames van juni 2024 | (c) Allard Bijlsma.
Kaukasische vleugelnoot aan de Bergstraat
Groene trompetboom aan de Amsterdamseweg
Amerikaanse Amberboom aan de Molenstraat
Zomereik uit 1880 aan Stompekamperweg
Anna Paulownaboom aan de Arthur van Schendellaan
Een slangenden, qua beeld verborgen (goed kijken) voor een levensboom aan de Vossenakker
Jonge Judasboom bij het station
Lijsterbes op de Paasberg
Groene trompetboom aan Arnhemseweg
Een beuk uit 1920 op de Paasberg
Een (in Ede weinig voorkomende) varenbeuk op de hoek van de Bergstraat met de Oude Arnhemseweg
Een zilverlinde uit 1980 aan de Bospoort