Met een beetje fantasie kun je een stad zien als een levend landschap, een rif. Dat biedt niet alleen onderkomen aan de mens, maar ook allerlei andere soorten van leven. Op de platte daken van grotere gebouwen kun je stadstuinen aanleggen, wind- en zonne-energie opwekken, kleine parken en groene dakterrassen aanleggen. Hiermee wordt de warmte getemperd en komt er ruimte voor bijen en andere insecten. Tijdens de Rooftopwalk Rotterdam in het voorjaar van 2022, kon je over de daken van kantoren lopen en ideeën opdoen over hoe je daken kunt vergroenen. Alle foto's van de rooftopwalk: (c) Allard Bijlsma.
2022 | als voorbeeld: appartementencomplex De Witte Hinde
Bij het station van Ede-Wageningen staat sinds 1991 het appartementencomplex De Witte Hinde. In die tijd was er minder oog voor het duurzaam bouwen dan nu. Toch bleek na onderzoek dit wel mee te vallen: all ramen hadden een hoge energiewaarde en alle spouwmuren waren al gevuld. Op het dak liggen looppaden van grindtegels en de rest is opgevuld met grind. Zonder grote aanpassingen te hoeven te doen, is dit dak eenvoudig te voorzien van ruim 90 zonnepanelen. De overgebleven ruimte tussen de panelen en de ruimte op de vele kleine platte daken, kan worden voorzien van sedumbakken en een moestuin in plastic bakken. Onderhoud aan de daken blijft zo prima mogelijk. Bewoners kunnen heerlijk tuinieren op het dak. Ik zou zeggen: doen!
Goed te zien is dat het dak is opgebouwd uit tientallen stukjes plat dak. (c) van deze foto's: Funda.nl | 2022.
Een verduurzamingsplan voor de buitenkant van het gebouw De Witte Hinde is snel gemaakt.
Uitleg bij tekening:
(1) Liftkoker en toegangsdeur tot dak,
(2) zonnepanelen op muur zuidkant liftkoker,
(3) zonnepanelen op muur zuidkant van het gebouw,
(4) opslag regenwater van dak liftkoker
(5) opslag energie in batterijen in liftkoker
(6) afkoppeling regenpijpen, water wordt gevoerd naar Witte Hindepark
grijs= zonnepanelen,
lichtgroen= sedum,
donkergroen= voedseltuin, wandelroute en zitbankjes.
Basisbron foto: Google Maps.
2024 | uitwerking De Witte Hinde | zonnepanelen geplaatst
De zonnepanalen liggen optimaal gericht op het zuiden. De panelen liggen op aluminium strips, met onder elk paneel enkele grote stoeptegels
Schoonmaken van de panelen is regelmatig nodig, zoals hier na het neerkomen van Saharastof
In 2023 is door de duurzaamheidscommissie van De Witte Hinde een voorstel voor verduurzaming geschreven, dat via de VVE is aangeboden aan de bewoners. Onderdelen van dit plan waren onder meer: plaatsing zonnepanelen, check bestaande maatregelen, sedum op garageboxen.
Omdat in april 2024 het bitumen van het gehele dak moest worden vervangen, bleek dat direct een mooi moment om 45 zonnepanelen te plaatsen. Omdat het gebouw drie torens heeft, met elk eigen stroomgroepen voor de lift en de verlichting hier, is besloten ook de opgewekte stroom in drie batches (drie omvormers) aan te bieden aan het stroomnet. Mei 2024 lag er een nieuw dak op het gehele gebouw en tevens waren de 45 zonnepanelen aangesloten. Gekozen is voor hoge kwaliteit panelen en voor het iets schuin plaatsen richting het zuiden. Het bedrijf dat men heeft ingeschakeld, heeft zowel het dak vervangen als ook direct de zonnepanelen geplaatst. Er was dus maar één kraan nodig om alles omhoog te krijgen (op 6e verdieping) en het werk kon in één run achter elkaar door worden uitgevoerd.
De Witte Hinde hoopt ruim 60% van de huidige gebruikte stroom via zonne-energie direct af te dekken. Mocht de salderingsregeling verdwijnen, dan zullen batterijen worden geplaatst, om ook in de nachtelijke uren eigen stroom beschikbaar te hebben. Op het dak is ruimte voor nog zeker 30 extra panelen, mocht dat op termijn nodig zijn.
Van het tuinieren op het dak zal het niet komen: te moeilijk bereikbaar voor de bewoners en niet veilig. Het sedumplan ligt er nog wel, maar wordt voorlopig niet uitgevoerd. De duurzaamheidscheck heeft uitgewezen dat het gehele gebouw optimaal is geïsoleerd (glas, muur, dak) en dat binnen het gehele gebouw de verlichting gebeurt op basis van LED. Diverse bewoners hebben een kleine regenton op hun eigen balkon, voor het afvangen van regenwater. Hier zijn dus geen acties vereist. Gekeken wordt nog of, tegelijk met het vervangen van het bitumen op de garages, als de bouw op het Kirpesteinterrein start, hier sedum gelegd kan worden.
De Witte Hinde is binnen Ede een voorbeeld hoe je een relatief ouder (1991) complex kunt verduurzamen. Financieel is het ook aantrekkelijk: binnen vijf jaar zal de gehele investering zijn terugverdiend. Eigenlijk zou elk plat dak van kantoren en appartementen volledig voorzien moeten worden van zonnepanelen. Nu ligt er nog maar zelden een zonnepaneel en de investering is nu (2024) laag. In de praktijk blijkt dat ook nog eens goed te combineren met het vervangen van de huidige dakbedekking.
Deze foto: (c) Gerard Spruit.
Deze foto is gemaakt tijdens het plaatsen
Rooftopwalk Rotterdam | het dak op
De gemeente Rotterdam organiseerde in 2022 met diverse partners de Rotterdam Rooftop Walk, een route op dakniveau inclusief een luchtbrug tussen WTC Rotterdam en de Bijenkorf. Bedrijven en non-profitorganisaties laten op de daken hun nieuwste dakinnovaties zien, onder andere op het gebied van groen, water, energie-opwekking en woon- en verblijfsruimte op daken. Ook kunstenaars en wetenschappers verbeelden de toekomst van het dak en de stad. Feitjes: lengte route totaal: 600 meter. Traptreden tot het hoogste punt (vanaf de stoep): 144. Traptreden totaal: 444. Hoogte luchtbrug: 29,5 meter. Breedte loopgedeelte luchtbrug: ca. 2 meter
