Edese Bos
Het Edese Bos ligt ten noordoosten van de bebouwde kom van Ede met als grenzen de Zonneoordlaan, de Hessenweg en de Eder Heide. Het bosgebied wordt door de Apeldoornseweg in een oostelijk en een westelijk gedeelte verdeeld. Het Edese Bos is een zeer oud bos en wordt al in 1512 genoemd in een in dat jaar opgestelde boswet. Het bos was toen in handen van dertien hoeven (eigenaren).

Geschiedenis (pdf): https://www.boshistorie.nl/pdf/1985_Geschiedenis_van_het_Edese_bos.pdf 
Geografische wandeling: https://www.geografischwandelen.nl/nat-ede/natuurgebieden-in-de-gemeente-ede/het-edese-bos 
Economische geschiedenis (pdf): https://edepot.wur.nl/266877 

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2015-02.pdf en https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-02.pdf 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/must-see/21-30-must-see/26-edese-bos-en-doolhof 

Edese Boys, Voetbalclub
Edesche Boys is een voetbalclub in Ede, Nederland. Het werd opgericht in 1922 en vierde in 1982 zijn 60ste verjaardag. Het eerste team van de club trok zich in maart 2022 terug uit de competitie, en het is genoemd in lokale nieuwsartikelen over sportgeschiedenis en wedstrijden tegen andere teams.

Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/176-de-beginjaren-van-een-edesche-voetbalclub-dl-2.html en https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/173-de-beginjaren-van-een-voetbalclub-60-jaar-edesche-boys-dl-1.html en https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/172-de-beginjaren-van-een-voetbalclub-60-jaar-edesche-boys-dl-3.html 

Edese Monumenten
In Ede zijn ruim 350 beschermde gemeentelijke monumenten en ruim 200 beschermde rijksmonumenten. Een lijst met gemeentelijke monumenten in Ede vind je op Wikipedia. Een specifiek monument is het "Monument voor slachtoffers van de bombardementen". Je kunt ook zoeken naar rijksmonumenten in Ede via het Rijksmonumentenregister.

Rijksmonumentenregister: https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/ 
Vereniging: https://edesemonumenten.nl/fiets-en-wandelroute/ 
Rijksmonumenten: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_rijksmonumenten_in_Ede_(plaats) 
Gemeentelijke monumenten: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_gemeentelijke_monumenten_in_Ede_(gemeente) 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/toen-en-nu/centrum-van-ede-1 

Ede Natuurlijk 
Ede-natuurlijk is een website die informatie biedt over manieren om energie te besparen, zelf energie op te wekken, tuinen te vergroenen en regenwater op te vangen. Het Energieloket Ede coördineert gratis warmtescan wandelingen in de buurt van ede-natuurlijk.nl. De gemeente Ede verwijst naar de hulp die wordt geboden op https://www.ede-natuurlijk.nl/wat-kan-ik-doen/als-buurt en https://www.regiofoodvalley.nl/programma/energieloket/.

Website: https://www.ede-natuurlijk.nl/ondernemer 

Ede-Oost
De oostelijk gelegen wijken van Ede. De buurten die tot Ede-Oost behoren zijn Bosrand, Centrum Ede, Componistenbuurt, Burgemeestersbuurt en Stationsbuurt.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ede-Oost 

EdesPoort
Naam van het bouwconsortium van van 2021 tot 2025 zowel het station Ede-Wageningen bouwde, als ook de Westtunnel en het Noordplein opnieuwe inrichtte. Januari 2025 werd de bouwkeet aan de Stationsweg afgebroken en werd het project weer overgedragen aan de gemeente.

Noordplein in de site: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/stadsontwikkeling/heden/lopende-kleine-projecten/noordplein-en-zuidplein/noordplein-2024-2025 
Bouw van het station: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/stadsontwikkeling/heden/lopende-grote-projecten/nieuw-station-ede-wageningen-2024 
Bouw van de Westtunnel: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/stadsontwikkeling/heden/lopende-kleine-projecten/westtunnel 

Edese Vos
Kritische online krant, die met name de Edese politiek nauw in de gaten houdt.

Website: www.edesevos.nl 

Ede Toen en Nu
Website over het Edese erfgoed. Ede Toen en Nu organiseert tentoonstellingen, lezingen, workshops en andere activiteiten in samenwerking met diverse erfgoedorganisaties en musea. Een van de thema's is monumenten, waaronder molens.

Website: https://www.edetoenennu.nl/ 
Ontwikkeling 1845-1995: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1999-03.pdf 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/toen-en-nu 

Ede-West
De westelijk gelegen wijken van Ede. De buurten die tot Ede-West behoren zijn: Zeeheldenbuurt, Indische buurt, Vogelbuurt, Bloemenbuurt, Klaphek en Beatrixpark.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ede-West 
Geschiedenis Ede-West: https://ede-west.nl/geschiedenis

Ede-Zuid
De zuidelijk gelegen wijken van Ede. Ede-Zuid is ontstaan op het grondgebied van het buurschap Maanen.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ede-Zuid 

Eendenkooi
Een water-opvangbekken op de Eder Heide, nabij het defensiecomplex aan de Driesprong.

Naam verklaard: https://www.edestad.nl/lokaal/overig/378526/fotoquiz-ede-stad-nl-hoe-goed-ken-jij-ede-30- 

Eetbaar Ede
Initiatief rond gezond eten. Eetbaar Ede is een initiatief dat zich richt op het bevorderen van gezond, duurzaam, lokaal en betaalbaar voedsel voor alle inwoners van de gemeente Ede. Het project is onderdeel van Stichting Smaakstad Ede, opgericht in 2014. Eetbaar Ede organiseert diverse activiteiten en projecten, zoals:

• Foodfloor bijeenkomsten: Evenementen waar inwoners samenkomen om te leren over en te genieten van gezond en duurzaam voedsel.
• Voedselraad: Een groep die meedenkt over nieuwe voorstellen om voedsel in de hele keten duurzamer, gezonder en betaalbaarder te maken.
• Schoolmoestuinen: Projecten waarbij kinderen leren over tuinieren en gezonde voeding.

Daarnaast biedt Eetbaar Ede ondersteuning aan buurtinitiatieven zoals moestuinen en voedselbosjes, en organiseert het campagnes om voedselverspilling tegen te gaan.

Website: https://eetbaarede.nl/ 
Kaart: https://geo.ede.nl/?@Eetbaar_Ede 

Eierveiling 1932-1995
Gebouw dat op de oude markt stond. Afgebroken bij de bouw van winkelcentrum Hof van Gelderland. De Eierveiling in Ede was een belangrijk onderdeel van de lokale economie en speelde een grote rol in de handel van eieren. De veiling begon in 1932 en bleef actief tot 1995. Het gebouw waarin de veiling plaatsvond, stond op de oude markt van Ede en was een herkenbaar en belangrijk punt in de stad. De veiling was een plek waar boeren hun eieren konden verkopen aan handelaren en andere kopers. Dit zorgde voor een levendige handel en droeg bij aan de welvaart van de regio. Het gebouw zelf werd ook gebruikt voor andere evenementen en activiteiten, waardoor het een multifunctionele ruimte was in het hart van Ede.

Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/eierveiling/ 

Elektrische auto's, opkomst van
Informatie over het elektrificeren van het Edese wagenpark

Ede-Stad: https://www.edestad.nl/lokaal/wonen/791651/meer-oplaadpunten-voor-elektrische-auto-s-laadpaal-op-eigen-ter 

Energiecluster A12-A30
Gebied dat in beeld is voor grootschalige opwekking van wind- en zonne-energie.

Ede-natuurlijk: https://www.ede-natuurlijk.nl/energiecluster 

ENKA - fabriek
ENKA was een Nederlands, en later internationaal bedrijf dat kunstvezels vervaardigde. De naam staat voor Nederlandse Kunstzijdefabriek, waarvan de afkorting wordt uitgesproken als 'enka'. De eerste fabriek stond in Arnhem en werd in 1913 geopend. In 1922 kwam daarbij een fabriek in Ede. In de loop van de 20ste eeuw groeide Enka (later onder de hoede van AKZO) uit tot een grote internationale speler in de kunstvezelindustrie.

Canon: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/enka 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/ENKA_(bedrijf) 

Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/enka-aku-de-viscosefabriek/ en https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/enka-de-fabrieksgebouwen/ 
1940-1945: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2008-02.pdf 
Westhal: https://www.boei.nl/projecten/westhal-enka/ 
Poortgebouw: https://www.boei.nl/projecten/poortgebouw-enka-ede/ 
Verhalen: https://www.boei.nl/mensen-vertellen/enka-interview-met-piet-korf-deel-2/ en https://www.boei.nl/mensen-vertellen/enka-interview-met-piet-korf-deel-1-2/ en https://www.boei.nl/mensen-vertellen/?_sfm_wpcf-project_referentie=613  

Bedrijfsblad nr 1: https://www.enka-hme.nl/images/Enka_web/PDF/Nieuwsboom/88-01.pdf 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/toen-en-nu/bedrijven/enka-aku en https://www.atlasvanede.nl/must-see/1-10-must-see/03-aku-enka-fabriek 

ENKA - gebouwen
ENKA was een Nederlands, en later internationaal bedrijf dat kunstvezels vervaardigde. De naam staat voor Nederlandse Kunstzijdefabriek, waarvan de afkorting wordt uitgesproken als 'enka'. De eerste fabriek stond in Arnhem en werd in 1913 geopend. In 1922 kwam daarbij een fabriek in Ede. In de loop van de 20ste eeuw groeide Enka (later onder de hoede van AKZO) uit tot een grote internationale speler in de kunstvezelindustrie.

Kantinegebouw: https://www.boei.nl/projecten/enka-kantinegebouw-ede/ 
Gebouw geneeskundige dienst: https://rijksmonumenten.nl/monument/527069/enka-gebouw-geneeskundige-dienst-met-gedenkteken/ede/ 

Foto's ENKA-terrein: https://www.enka-hme.nl/enka-terrein/category/1 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/gebouwen/eye-catchers-1/gebouwen-enka  

Enka - mannenkoor
Mannenkoor met leden, die werkt in de ENKA-fabriek.

Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/10-cultuur-sport-recreatie-en-evenementen/enka-mannenkoor-ede/ 

ENKA - schoorstenen
Twee nog overeind staande schoorstenen, op het toenmalige ENKA-terrein. Z staan bekend als de "dikke" en de "dunne" schoorsteen. De dunne schoorsteen: Deze ketelschoorsteen werd gebouwd in 1920 en was bedoeld voor de afvoer van rookgassen van de ketelhuizen. De dikke schoorsteen: Deze spinnerijschoorsteen, gebouwd in 1927, is de hoogste gemetselde schoorsteen in Nederland en werd gebruikt voor de afvoer van spingassen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelden de schoorstenen een belangrijke rol als herkenningspunten. In mei 1940 probeerden de Nederlandse soldaten de schoorstenen neer te halen om te voorkomen dat ze als baken voor het Duitse leger zouden dienen, maar dit werd niet voltooid vanwege de snelle Duitse inval. Aan het einde van de oorlog wilden de Duitsers de schoorstenen opblazen om te voorkomen dat ze als baken voor de geallieerden zouden dienen, maar dit gebeurde uiteindelijk niet.

Boei: https://www.boei.nl/projecten/schoorstenen-enka-ede/ 

ENKA - sloot
Een begrip uit vervlogen tijden is de ENKA-sloot. Een sloot met chemisch afvalwater van de bekende ENKA-fabriek. De ENKA-sloot in Ede was berucht vanwege de vervuiling die erin terechtkwam. Deze sloot werd gebruikt door de ENKA-fabriek om chemisch afvalwater te lozen. De sloot liep langs het spoor en strekte zich uit tot de vloeivelden buiten Ede. De sloot stond bekend om zijn sterke geur en de opvallende groene kleur van het water, dat soms bijna licht gaf. In de winter was het water vaak zo warm dat er stoom vanaf kwam. De vervuiling was zo ernstig dat het grondwater tot op een diepte van minstens 20 meter was aangetast. In 1973 werd een zuiveringsinstallatie in gebruik genomen, maar tot die tijd stroomde er flink wat chemisch afval door de sloot. Tegenwoordig is de sloot gedempt en zijn de vervuilde gebieden grotendeels gesaneerd.

Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/toen-in/toen-in-ede-ken-je-de-enka-sloot-nog~50621/ 

Epidemie 1783
In Arnhem en omgeving breekt rode loop uit. De epidemie zal vier maanden rondgaan en 4000 doden eisen. In 1783 riep Johan van Marle, stadhouder en landdrost van Bergh, de hulp in van de Emmerikse geneesheer Thijs om de ziektegevallen in Bergh te onderzoeken en advies te geven over hoe de epidemie gestopt kon worden. Thijs adviseerde om huizen beter te luchten en zowel zieken als gezonden hun mond regelmatig te laten spoelen met aluin.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2009-03.pdf 

Erfgoed Ede 
Website met verhalen over Ede. Onder meer van Kijlstra en Nijenhuis.

Website: https://www.erfgoedede.nl/ 

Ericakerk
Voormalige kerk aan de Ericalaan, nu een multi-functioneel centrum. De Ericakerk, ook wel bekend als "het witte kerkje", werd in 1913 in gebruik genomen. Het is een beeldbepalende zaalkerk in neogotische stijl en staat op de monumentenlijst van de gemeente Ede. Oorspronkelijk werd de kerk gebruikt door de Zevende-dags Adventisten en later door de Nederlandse Protestanten Bond (NPB).

Website: https://www.ericakerk.nl/ 

Essen, Van Kazerne
De Van Essenkazerne is een voormalige artilleriekazerne in de Gelderse plaats Ede.

Website: http://www.jeoudekazernenu.nl/kazernes-a-f/vanEssen/x-vanessen.html 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Van_Essenkazerne 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/must-see/1-10-must-see/04-het-arthur-koolkwartier 

F

Facebookpagina Atlas van Ede
Met dagelijks een nieuw bericht uit de Atlas van Ede.

Facebook: https://www.facebook.com/atlasvanede/ 

Fietsroutes | nu
Huidige fietsroutes rond Ede. 

Kaart: https://geo.ede.nl/?@Recreatieve_Routes 

Fietsroutes | toen
Historie van het fietsen rond Ede.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2005-02.pdf 

Film Het Witte Wief 
Film over de dolende geest bij Huize Kernhem. Nog te bekijken via YoyTube.

Madoc: https://www.dbnl.org/tekst/_mad001200301_01/_mad001200301_01_0045.php
YouTube: https://www.youtube.com/channel/UC_ZDHJxeFWRY8HowU0ZeAnA 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/kunst-en-cultuur/sagen-en-legendes 

Fischer - huis en geslacht
Het Fischerhuis is van oudsher sterk vergroeid met de geschiedenis van Ede en behoort tot de weinige rijksmonumenten die het centrum telt. Het oudste deel van het huis (nr. 27) dateert vermoedelijk uit 1790. Het andere deel (nr. 25) werd gebouwd in het begin van de 20e eeuw.

MijnGelderland: https://mijngelderland.nl/inhoud/routes/beleef-historisch-ede/het-notaris-fischer-huis 
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/05-bouwen-en-wonen/fischerhuis/ en https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/12-notariaat/fischer-een-notarisgeslacht/ 

Foeken, Organist

Foeken was een bekende organist in Ede, die een belangrijke rol speelde in de muzikale gemeenschap van de stad. Hij was vooral actief in de Oude Kerk, waar hij jarenlang het orgel bespeelde. Zijn muziek en toewijding aan de kerk werden zeer gewaardeerd door de gemeenteleden en hij heeft een blijvende indruk achtergelaten.

Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/133-orgelist-foeken.html 

Frankische periode
De Franken waren een federatie van al eerder bekende Germaanse stammen, die rond het midden van de 3e eeuw na Christus tot stand kwam. Wellicht verbonden deze stammen zich onder Saksische druk nabij de limes langs de Rijn van het Romeinse Rijk.

Ede-West: https://ede-west.nl/node/485 
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Franken_(volk) 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/toen-en-nu/centrum-van-ede-1/notaris-fischerstraat 

Food & Business Park 
Nieuw bedrijventerrein aan de A12, nabij De Klomp. Dit terrein is speciaal ontwikkeld voor bedrijven in de voedsel- en voedselgerelateerde sectoren. Het park beslaat 22 hectare en biedt ruimte aan bedrijven in milieucategorieën 4.1 en 4.2. Het bedrijventerrein is strategisch gelegen, dicht bij de Randstad en op loopafstand van het intercitystation Veenendaal-De Klomp. Dit maakt het zeer toegankelijk voor zowel nationale als internationale bedrijven. Het park is ontworpen om bedrijven te huisvesten die actief zijn in de voedselproductie, laboratoria en andere gerelateerde sectoren.

Website: https://www.foodenbusinesspark.nl/ 

Frigerio, A.H.J.

Gelderse fotograaf, woonachtig aan de Van Heutszlaan in Ede, die veel Edese onderwerpen heeft gefotografeerd. Hij was actief vanaf de jaren '50 tot in de jaren '70.