In dit onderdeel aandacht voor enkele bekende en voor vrijwel iedereen belangrijke dienstverlenende bedrijven en waar we niet zonder kunnen. Alle recente foto's: (c) Allard Bijlsma.
Vitens | levering water
Vitens is geen Edes bedrijf. Het verzorgt vanuit Arnhem de drinkwatervoorziening voor onze stad. Wij 'leveren hen' wel het water daarvoor. Dit wordt namelijk opgepompt in het Edese Bos (langs de Koeweg). Via een uitgebreid ondergronds netwerk en pompen komt het in het distributienet (zie hieronder). Nabij de Poortwachter vind je een drinkwaterreservoir, voor de opslag van water (zie links).
Liander | levering gas en elektriciteit
Netbeheerder Liander legt kabels en leidingen aan en beheert het energienetwerk in onze regio. Liander is een netbeheerder. Ze zijn geen energieleverancier, maar maken het mogelijk dat anderen energie bij u kunnen leveren. Meestal merkt u helemaal niets van hen. U drukt op het lichtknopje of verwarmt uw huis. Zij zorgen dat het werkt. Vandaag en in de duurzame toekomst. Liander beheert op meerdere plekken zogenaamde 50kv onderstations, waar de aangevoerde stroom geschikt wordt gemaakt voor 220 volt (zie foto's). De hoogspanningsmasten gaan binnenkort verdwijnen.
Warmtebedrijf Ede | levering warmte
Warmtebedrijf Ede realiseert een Slim Groen Warmtenet. Een duurzame collectieve warmtevoorziening in Ede die ca. 20.000 woningen en bedrijven van ruimteverwarming en warm tapwater voorziet. Zij krijgen groene warmte in plaats van aardgas. Hiermee wordt op jaarbasis nu tienduizenden tonnen CO2-uitstoot bespaard! We gaan eerst naar een volledige fossielvrije warmtevoorziening. Vervolgens voorzien restwarmte, aardwarmte, collectieve zonnewarmte en de innovaties van de toekomst (zoals groene waterstof e.d.) in de basisvraag. Lokale en regionale biogrondstoffen zijn dan slechts nog nodig bij koude-pieken en als back-up.
ACV-groep | afvalverwerking
ACV is de naam voor de vertrouwde afvalinzamelaar in de gemeenten Ede, Renkum, Renswoude, Veenendaal en Wageningen. ACV is in 1999 ontstaan toen de activiteiten voor de gemeenten Ede en Wageningen samengevoegd zijn in één organisatie: Afvalcombinatie De Vallei. Later werden ook Renkum (2001) en Veenendaal (2008) en Renswoude (2020) toegevoegd. ACV is een zelfstandig opererend bedrijf met een schat aan ervaring op het gebied van afvalinzameling, straatreiniging, het kolken van riolen, gladheidbestrijding en plaagdierbestrijding.
Waterschap Vallei & Veluwe | afvoer water
Het waterschap is een voor de meesten onzichtbare dienstverlener, die echter wel belangrijke taken heeft. Het Waterschap zorgt voor schoon water én voor de afvoer van overtollig water. Ede is voorzien van een fijnmazig net van sloten en afvoerkanalen, die trapsgewijs het water steeds verder afvoeren, richting de Gelderse Vallei. Daar voert het Valleikanaal het water af richting het Eemmeer (vroeger: IJsselmeer).
Op de foto's links en hieronder zie je zo'n trap in de afvoer, ter hoogte van de Kievitsmeent.
Watertrap ter hoogte van de Olthorst en de N224 (achtergrond). Links stroomt het water richting de Kievitsmeent. Hoogte rechts: 11,60 meter +NAP.
Het water loopt daarna achter de bedrijven van de Kievitsmeent langs naar het westen en mondt iets verderop uit in de Zijdewetering (langs de spoorlijn/ zie foto's hierboven), die uitkomt in het Valleikanaal. Dit kanaal stroomt naar het noorden en mondt via de rivier de Eem uit in het Eemmeer.
Zie op de foto's links het Valleikanaal, ter hoogte van de Emminkhuizerberg.
Waterschap Vallei & Veluwe | Rioolzuivering
Lekker weggestopt tegen de A30 aan, vind je een enorm terrein, waar het waterschap alle rioolwater uit Ede reinigt en daarna het schone water weer loost op het oppervlaktewater. De zuivering wordt van de wijk Veldhuizen gescheiden, door een groenstrook met grasvelden, bos en volkstuinen. Daar kun je prachtig wandelen.
Binnen de afrastering was unieke vegetatie te vinden en dit gebied stond bekend als het 'Kees van Lohuizenpark' (was niet vrij toegankelijk).
In 2024 verscheen ineens in het nieuws dat het Waterschap het Kees van Lohuizenpark wilde gaan bebouwen en weer even later bleek dat het park al met de bulldozer was plat gemaakt. Hiermee is een uniek stukje natuur bij Ede verdwenen. Enige troost van liefhebbers (zoals ik) van brutalistische architectuur: de verdeeltoren is gespaard gebleven.