Herinrichting Molenstraat | planologische misser

Het is heel moeilijk voor te stellen hoe de Molenstraat er tot in de jaren'60 heeft uitgezien. De markt lag toen iets noordelijker en tussen de markt en de Molenstraat liep de Brouwerstraat. De Molenstraat liep toen tot het huis van dokter Wijers (ter hoogte van de Grotestraat) en met een bocht kon je daarna de Bergstraat in. Bekijk meer over deze plek [ op deze pagina ]. De Molenstraat was een echt stukje oud-Ede: woningen en winkels en veel panden waren van goede kwaliteit. Geen enkel pand is in dit deel van de Molenstraat bewaard gebleven. Als kind kan ik me niet anders herinneren dat het gehele centrum jaar na jaar een bouwput was. Alles werd maar platgegooid en pas jaren daarna werd er weer iets gebouwd. En zoals dat met de Hof van Gelderland ging, ging het met veel van wat hier gebouwd werd: het ging binnen de kortste keren nog een keer plat. 


Oorspronkelijke situatie

Rond het jaar 1900 was de Molenstraat ter hoogte van het huidige marktplein, een smalle straat, aan beide kanten bebouwd met lage bebouwing. Bron: Gemeentearchief Ede. 

Deze foto is van 1964. Links in de verte is het (twee jaar terug afgebroken Geels-pand). Rechts staat het bekende huis van dokter Wijers. Bron: Gemeentearchief Ede.

Het pand van Geels in 1961, vlak voor de afbraak. De nieuwbouw op deze plek is op zijn beurt in 2021 weer afgebroken. Bron: Gemeentearchief Ede.

Molenstraat in 1963, in oostelijke richting gezien. Alles wat je ziet hier, is vlak daarna afgebroken. Bron: Gemeentearchief Ede.

Zicht vanuit de Notaris Fischerstraat in 1964 richting de Molenstraat. Links bij de auto's zit nu ijssalon Bernardo's. Bron: Gemeentearchief Ede.


1964 | vlak voor de grote kaalslag

Dankzij de foto's van vooral J.HG. Hartgers en Arie Nijhof, kunnen we een goed beeld krijgen van dit deel van de Molenstraat, halverwege de jaren '60, net voor de grote afbraakronde. Deze foto's zijn open te vinden in het Gemeentearchief van Ede. 

Molenstraat in 1964. Zicht richting de spoorlijn. Links is nu het Markplein. Rond 1970 is het meeste op deze foto gesloopt. Foto van Hartgers. Bron: Gemeentearchief Ede.

Ook dit beeld is van 1964, maar nu vanaf de spoorlijn gezien. Rechts is nu het marktplein en ter hoogte van het VW-busje is nu de ingang van de parkeergarage. Foto van Hartgers. Bron: Gemeentearchief Ede.

1964: Molenstraat vanaf de Grotestraat naar de Notaris Fischerstraat. Foto van Nijhof. Bron: Gemeentearchief Ede.

1964: Molenstraat met het kruispunt Torenstraat links en Notaris Fischerstraat rechts. Foto van Nijhof. Bron: Gemeentearchief Ede.


Het grote doorbreken

Net als in andere steden van Nederland, was de jaren '70 de periode van de grote kaalslag in stadscentra en de aanleg van brede doorgaande wegen. Rond de Molenstraat verdween alle bebouwing in het centrum, maar ook rond de Bergstraat, Bunschoterweg, Kleefseweg, Hofstraat, Schoolstraat: alles moest weg voor de aanleg van brede wegen en de bouw van het nieuwe gemeentehuis.

Rond 1970. Alle lage en dicht op elkaar staande bebouwing is afgebroken. Een brede Molenstraat ontstaat met aan weerszijden lelijke nieuwbouw. Bron: Gemeentearchief Ede.

Rond 1972. Molenstraat ter hoogte van de Grootestraat. Hier vond de grote doorbraak naar de Raadhuisstraat plaats. Dit deel van de Bergstraat is nu de Molenstraat. Bron: Gemeentearchief Ede.

1971. Zicht vanaf waar nu De Wiek staat. Over het spoor rechts in nu het marktplein. De bebouwing is aan die kant al plat. Foto van Hartgers. Bron: Gemeentearchief Ede.

1972. Een gapend afbraakgat wordt tijdelijk opgevuld met auto's. Hier staat nu de bebouwing langs het huidige marktplein. In de verte zie je de achterzijde van de panden aan de Grotestraat. Foto van Hartgers. Bron: Gemeentearchief Ede.

1967: zicht vanuit de Grotestraat op de nieuwbouw van Geels (c1963) op de hoek met de Molenstraat. Het pand links is later nog afgebroken, voor de verbreding van de Molenstraat. Bron: Gemeentearchief Ede.

Op deze foto uit 1971 is het huis van dokter Wijers afgebroken en later werd hier de Molenstraat doorgetrokken naar de nieuw aangelegde Raadhuisstraat. Bron: Gemeentearchief Ede.

1974. Een groot gat is ontstaan. Links zit nu Bernardo's en rechts het marktplein. De boom in de verte staat nog midden in de Molenstraat en moest dus ook plat. Foto van Hartgers. Bron: Gemeentearchief Ede.

1974. En dit was het uiteindelijke 'doel' ... : een mooie vierbaansweg, dwars door het centrum van Ede. Bron: Gemeentearchief Ede.

1974. En was het daarmee klaar? Nee, alle bebouwing hier in beeld aan de Brouwerstraat zou ook nog plat gaan; de markt zou hierheen komen en de Hof van Gelderland (nog zo'n misser) kondigde zich aan. Bron: Gemeentearchief Ede.

1975. Wat zal de gemeente blij zijn geweest: alle bebouwing tussen de huidige Hema (Grotestraat) en de Molenstraat is weg. Het grote opvullen kon gaan beginnen ... Bron: Gemeentearchief Ede.

Uitleg bij de kaart: blauw= dit deel werd verbreed en alle bebouwing aan beide kanten is afgebroken. Rood= dit deel van de Molenstraat werd nieuw aangelegd, om een verbinding met de nieuwe Raadhuisstraat te krijgen. Geel= aan dit deel van de Molenstraat werden tot aan de Proosdijerveldweg aan één kant de (meeste) huizen afgebroken, zodat er ruimte kwam voor verbreding van de weg.


Huidige situatie

Anno nu is de Molenstraat een drukke weg met ter hoogte van het huidige marktplein twee in- en uitgangen voor de parkeergarage onder dit marktplein. De vier banen zijn teruggebracht tot twee, om ruimte te creëren voor de ingangen van de parkeergarage. Midden in de weg bevindt zich een terras van ijssalon Bernardo's. Oversteken is hier niet geheel zonder risico. Het geheel is sfeerloos volgebouwd met bebouwing die geen recht doet aan dit vroegere historische hart van Ede. Er waren in dit gebied meerdere hotels en tot 1942 was het gemeentehuis nog in de Notaris Fischerstraat. Foto's: (c) Allard Bijlsma.