C

Canon van Ede
Overzicht van de 21 belangrijkste historische gebeurtenissen in en rond Ede.

MijnGelderland: https://mijngelderland.nl/canons/ede 
CanonvanNederland: https://www.canonvannederland.nl/nl/gelderland/ede 

Cavaljé, George J.C.
Filantroop. In circa 1889 bouwde hij in zijn overtuin een vijfklassige school met meestershuis (bouwsom f 10,000, ==) en de inmiddels opgerichte schoolvereniging kwam door schenking in het bezit daarvan. Posthuum is deze school naar de stichter genoemd.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/14-personen/cavalje-george-jan-casper/ 
School: https://ede-west.nl/node/555 
ErfgoedEde: https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/112-georg-jan-casper-cavalje-filantroop-uit-overtuiging.html en https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/44-de-cavaljestichting.html 

CDA Ede
Lokale afdeling van landelijke partij.

Website: https://cda-ede.nl/ 
Facebook: https://www.facebook.com/cdaede/ 
Twitter: https://twitter.com/cdaede 

Celtic Fields
Een raatakker (ook: celtic field) is een kleine, min of meer vierkante of rechthoekige aaneensluitende akker zoals die vanaf de Late Bronstijd tot in de Romeinse tijd als landbouwsysteem werd gebruikt voor de verbouw van primitieve graansoorten als emmertarwe en spelt. Akkers van dit type komen voor in Noordwest-Europa en een aantal landen daaromheen.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Raatakker 
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/06-landbouw-visserij-natuurbeheer-en-milieu/celtic-fields/ 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2016-01.pdf 

Chasselay, Villa

Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/56-het-spook-van-chasselay.html 

Chico y Chica | beeldengroep
Beeldengroep op het Raadhuisplein.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/10-cultuur-sport-recreatie-en-evenementen/chico-y-chica/ 

Cholera
Cholera is een infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Vibrio cholerae. De ziekte wordt vooral overgebracht door vervuild drinkwater of voedsel. Het belangrijkste kenmerk van de ziekte is ernstige diarree en uitdroging.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1999-02.pdf 
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Cholera 

Christelijke Hogeschool Ede
Voorheen alleen een Pabo + sociale academie met havo-topklassen, maar uitgegroeid tot de beste hogeschool van Nederland, met meer studierichtingen.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Christelijke_Hogeschool_Ede 
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/09-onderwijs-en-wetenschappen/christelijke-hogeschool-ede/ 

Christenunie Ede
Lokale afdeling van dezer landelijke partij.

Website: https://ede.christenunie.nl/ 
Facebook: https://www.facebook.com/ChristenUnieinEde/ 
Twitter: https://twitter.com/christenunieede 

Chrudim
Met deze stad had Ede van 1993 tot 2013 een stedenband. In verband met gewijzigde prioriteiten is de stedenband omgezet in een vriendschapsband.

Cijfers, Ede in
Statistiek is de wetenschap en de techniek van het verzamelen, bewerken, interpreteren en presenteren van gegevens.

Ede in cijfers: https://ede.incijfers.nl/ 
CBS kaart: https://cbsinuwbuurt.nl/ 
Alle cijfers: https://allecijfers.nl/woonplaats/ede/ 

Cinemec
Bioscoopcomplex aan de A12, aan de rand van de wijk Rietkampen.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/10-cultuur-sport-recreatie-en-evenementen/cinemec/ 

Clinkenbergh, Parc | Appartementencomplex
In 2022 te bouwen appartementencomplex aan de Klinkenbergerweg.

Website: https://www.parc-clinckenbergh.nl/ 

Compagnie, Huize De
Instelling voor particuliere ouderenzorg, gevestigd in de vroegere Elias Beeckmankazerne.

Website: https://www.compartijn.nl/verzorgingshuizen/ede-huize-de-compagnie 

Componistenbuurt
Buurt in Oost-Ede.

Alle cijfers: https://allecijfers.nl/buurt/komponistenbuurt-ede/ 

Concordiamolen
De Concordia is een korenmolen in de Nederlandse plaats Ede (provincie Gelderland). De molen werd in 1865 gebouwd op ongeveer dezelfde plaats waar een in dat jaar gesloopte standerdmolen had gestaan.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Concordia_(Ede) 
Molendatabase: https://molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1302 
Instelling: https://www.edetoenennu.nl/instelling_museum/concordiamolen/ 
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/05-bouwen-en-wonen/concordiamolen/ 
Van wrak naar pareltje: https://www.edestad.nl/lokaal/lokaal/69852/concordiamolen-van-wrak-naar-pareltje-443083 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-04.pdf 

Concordia, Zuivelfabriek
In 1901 werd de fabriek opgericht onder de naam Coöperatieve Stoomzuivelfabriek Ede. Dit gebeurde mede door de inspanningen van notabelen Gerrit Jan Wilbrink, Rutgerus Dinger en mr. A.C.A. Tielkemeijer. Dit was in feite een doorstart van de in 1890 door ondernemer Johannes Philippus Knuttel opgerichte boter- en kaasfabriek, de zogenaamde "Botterfabriek".

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/concordia-zuivelfabriek/ 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-03.pdf 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuivelfabriek_Concordia_(Ede) 

Creutz, burgemeester Dr. C.O.Ph. baron
Creutz is een van oorsprong Finse, vervolgens Zweedse adellijke familie waarvan leden sinds 1867 tot de Nederlandse adel behoren. Mr. dr. Carl Oscar Philip baron Creutz (1873-1941) was burgemeester van Ede.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/creutz-burgemeester-dr-coph-baron/ 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Creutz 

Cultura Erfgoed
Afdeling van het kunstencentrum Cultura. 

Instelling: https://www.edetoenennu.nl/instelling_museum/cultura-erfgoed/ 

Cultuurhistorische kaart
Kaart die de historische belangrijke plekken weergeeft.

Kaart: https://geo.ede.nl/?@Cultuurhistorische_waardenkaart_extern 

D

D'66 Ede
Lokale afdeling van deze landelijke partij.

Website: https://d66.nl/ede/ 
Facebook: https://www.facebook.com/D66Ede/ 
Twitter: https://twitter.com/d66ede 

Dakvormen herkennen
Een dakvorm, soms ook dakstijl, is afhankelijk van de toe te passen dakbedekking, de vorm van de plattegrond van de te overkappen ruimte, het gebruik van de ruimte vlak onder de kap en de gestelde esthetische eisen.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Dakvorm 

Deelen, Vliegveld
Vliegbasis Deelen ligt iets ten noorden van de stad Arnhem in de provincie Gelderland. Het is een voormalig Nederlands militair hulpvliegveld dat vlak voor de Eerste Wereldoorlog werd opgeleverd. In de Tweede Wereldoorlog werd het vliegveld ten behoeve van de Luftwaffe grondig verbouwd tot Fliegerhorst en werd Fliegerhorst Deelen het grootste Duitse vliegveld van Nederland.

Dump 1945: http://www.fliegerhorsten.nl/deelen/beelden-van-de-deelen-dump/ en https://mijngelderland.nl/inhoud/verhalen/dump-deelen 
Museum: https://www.museumdeelen.nl/ 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Vliegbasis_Deelen 

Defensie in Ede
In 1906 openden de eerste twee kazernes in Ede. In 2007 verliet de laatste militair Ede. In 2021 opende weer een (innovatie)-afdeling bij de Driesprong.

Platform Militaire Historie: https://www.platformmhe.nl/ 
Ingang kazerneverhalen: http://www.platformmhe.nl/KazerneEde/kazerneverhalen.php 
Bouw kazernes: http://www.platformmhe.nl/KazerneEde/bouw.php 
Kazernevondsten: http://www.platformmhe.nl/KazerneEde/kazernevondsten.php 
Tracesofwar: https://www.tracesofwar.nl/sights/Ede.htm?provinceid=5 
Vertrek militairen: https://www.trouw.nl/nieuws/ede-ziet-de-laatste-militair-met-pijn-in-het-hart-vertrekken~b5346543/ 
Opening innovatie-kazerne: https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2021/09/03/landmacht-en-gemeente-ede-slaan-handen-ineen-voor-innovatie 

Depot, Het 
Beeldengalerij in Wageningen, met arboretum en restaurant.

Website: https://www.hetdepot.nl/ 

Dercksgoed, Groot Herbert

Deze boerderij aan de Maanderengweg 2 en 2a stond op de hoek van de Maanderengweg en de Bovenbuurtweg. De naam "Groot Herbert Dercksgoed" komt van de vroegere eigenaar Herbert Dercx die in 1575 al een boerderij bezat op de Maanense Brink. Dit pand is in 1918 herbouwd. Vijftig jaar later, op 26 februari 1968 werd het pand gesloopt. De laatste bewoners waren de families J. van Voorst en J. Soetendaal. Hier staat nu een galerijflat met dezelfde naam.

Detmar, Ds. D.A. 
Bekende dominee, die veel heeft betekend voor Ede, Is straat naar genoemd.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/13-godsdienst/detmar-ds-dirk-adrianus/ 

Diedenweg
Historische weg in Ede. 

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2009-01.pdf en https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2008-03.pdf 

Dierendonck, Theodorus Christiaan van
Theodorus Christiaan van Dierendonck (Vlissingen, 6 mei 1893 - ???) was als gepensioneerd kapitein te Bloemendaal lid van de NSB en heerbanleider bij het stafkwartier van de WA. Hij is bekend als de burgemeester van de Gelderse gemeente Ede tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/dierendonck-theodorus-christiaan-van/ 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2012-01.pdf 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Theodorus_Christiaan_van_Dierendonck 

Dijke, Theo van
Burgemeester te Ede.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Theo_van_Dijke 
Gemeentearchief:  https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/dijke-burgemeester-mk-van/ 

Doolhof(laan)
Laan vanaf Kernhem tot aan het Doolhof in het Edese Bos. Het Doolhof is in 1732 aangelegd in het Edese Bos.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2010-02.pdf 
Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/genieten-van/mysteries/mysterie-opgelost-hier-komt-het-doolhof-in-het-edese-bos-vandaan~113218/ 
ErfgoedEde: https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/67-het-ontstaan-van-de-doolhof-en-doolhoflaan-op-het-landgoed-kernhem.html 

Doornlaan
Winkelcentrum in Ede

Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/toen-in/toen-in-ede-er-nog-een-winkelcentrumpje-aan-de-doornlaan-zat~97286/ 

Dorp naar stad
Ontwikkeling van Ede van dorp naar stad.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1996-01.pdf 
1850-1900: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2019-02.pdf 

Dorpsomroeper
Rondlopende omroeper van het laatste nieuws.

Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/toen-in/zo-zag-de-oude-markt-eruit~90644/8/ 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2018-01.pdf 

Dorpspompen
Ede had vroeger overal handbediende verswater-pompen staan. In 2021 is er weer één geplaatst bij het Maandereind. En een moderne bij de schaapskooi.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2013-03.pdf 

Dorrestijn, Hans
Cabaretier, woonachtig te Bennekom.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hans_Dorrestijn 

Drakeneieren
Benaming voor het kunstwerk van Adri Verhoeven: steeds plukjes stenen, op de route van Ede naar Otterlo. In de volksmond worden ze zo wel genoemd.

Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/genieten-van/mysteries/edes-mysterie-drakeneieren-op-de-veluwe~51017/ 
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/kunst-en-cultuur/kunst-rondom-het-centrum-menu/kunst-onderweg-2011-heden 

Drieberg
Eigenlijk zijn dit vijf verhogingen op de Eder Heide. Het zijn grafheuvels van circa 4000 jaar geleden.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Drieberg_(heuvel) 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2009-03.pdf 
Archeologie: https://www.dbnl.org/tekst/hege004arch01_01/hege004arch01_01_0003.php 

Driehoek (straat)

Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/226-driehoek-en-torenstraat-in-ede.html 

Driehoek, Boerderij aan de
Historische boerderij, voorheen museum.

ErfgoedEde: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/223-het-boerderijtje-in-de-driehoek.html 

Driesprong, café-pension

Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/185-mooie-griet-van-cafe-pension-de-driesprong.html 

Dulon College
Onderdeel van de ROC A12.

Website: https://www.duloncollege.nl/ 

Duno, Landgoed
Voor de Tweede Wereldoorlog was de Duno een fraai park met een imposant landhuis dat in gebruik was als hotel.

Website: https://www.glk.nl/landschappen-kastelen/locatie/landgoed-duno 
AtlasVanEde: https://www.atlasvanede.nl/mooi-ede/91-100-must-see-rond-ede/99-heveadorp