De Muur van Mussert in Lunteren is al decennia onderwerp van discussie: moet hij worden behouden of moeten we hem afbreken. Voorlopig staat het er nog, als symbool van een zwarte periode die we niet moeten vergeten. De Muur staat op een camping en is (op dit moment) niet vrij te bezichtigen. Zie in de Encyclopedie voor meer informatie rond dit onderwerp. Alle recente foto's: (c) Allard Bijlsma.
TOEN: 1940
NU: 2018. Tijdens de open monumentendag.
Het Nationaal Tehuis was tussen 1936 en 1945 een nationaalsocialistisch complex van gebouwen en terreinen op de Goudsberg te Lunteren. Het geheel moest doen denken aan de Reichsparteitagsgelände in Neurenberg, waar de NSDAP van Adolf Hitler zijn grote partijbijeenkomsten hield. Van het NSB-complex is alleen het als Muur van Mussert bekendstaande bouwwerk met de daarvoor liggende openluchtvergaderplaats bewaard gebleven. In 2018 werd de muur aangewezen als rijksmonument. Bron: Wikipedia.
TOEN: 1940
NU: 2018
TOEN: 1940
NU: 2018
De Muur van Mussert in Lunteren is een historisch beladen bouwwerk dat dateert uit de jaren '30. Het werd gebouwd door de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) onder leiding van Anton Mussert. De muur maakte deel uit van een groter complex dat bedoeld was voor massabijeenkomsten en propagandadoeleinden12. De muur werd gebruikt voor de zogenaamde “Hagespraken”, jaarlijkse bijeenkomsten van de NSB die plaatsvonden tussen 1936 en 1940. Tijdens deze bijeenkomsten hielden leiders zoals Anton Mussert toespraken om de eenheid binnen de partij te versterken12. Het terrein rondom de muur was ingericht als een openluchttheater, geïnspireerd door de nazi-partijdagen in Neurenberg1.
Na de Tweede Wereldoorlog raakte de muur in verval, maar het is een van de weinige overgebleven bouwwerken van de NSB in Nederland. In 2018 werd de Muur van Mussert aangewezen als rijksmonument, ondanks de controverse en de zorgen dat het een bedevaartsoord voor extreem-rechts zou kunnen worden23. Het gebied rondom de muur wordt momenteel opgeknapt om het een gedenkplek te maken waar bezoekers kunnen leren over de geschiedenis en de impact ervan op het heden3. Bronnen: 1: Historiek 2: NOS 3: DutchNews
NU: 2018
Restauratie is nodig | 2024
De gemeente Ede is in 2023 in gesprek gegaan met de camping de Goudsberg, om te komen tot een restauratie van de Muur. Voorwaarde daarbij is dat het complex toegankelijk wordt voor toeristen. Het ontwerp gaat uit van het “verstillen” van de Muur met als contrast het toevoegen van speelsheid, zachtheid en diversiteit op het landschappelijk in te richten voorterrein. Het voorterrein staat dan ten dienste van de beleving en krijgt een hedendaagse invulling door een te realiseren kunstobject. Het ontwerp moet nog verder uitgewerkt worden, waarbij ook de haalbaarheid nog wordt getoetst. Zie voor meer informatie: [ klik hier ].
Deze foto's heb ik gemaakt in 2023 en 2024.