De gemeente heeft voor het herinrichten van het Noordplein, inmiddels de loop- en fietsroutes vastgesteld. Medio zomer 2025 moeten die te gebruiken zijn. Nog niet bekend is het of de fietsbrug over de Klinkenbergerweg er nu wel of niet gaat komen. Voorlopig (laatst bijgewerkt: september 2023) is dus grotendeels onbekend hoe de looproutes naar en van het station gaan lopen. Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.

Februari 2024 | ouderen en rolstoelgebruikers lopen zich vast

Op 29 februari stonden medewerkers van Prorail op de perrons reizigers te bevragen: "Wat vindt u van het nieuwe station?". Het station lijkt prachtig te gaan worden en is een goede oplossing voor het toenemende aantal reizigers, maar wat bij mij blijft hangen is het gebrek aan inleving van de planmakers met de gebruikers ervan en hoe deze gebruikers van deze gecreëerde omgeving gebruik willen maken. Meest in het oog springend is de volledige afsluiting van ouderen die slecht ter been zijn, rolstoelgebruikers en mensen met een kinderwagen en woonachtig rond de Stationsweg, van hun winkelcentrum aan de Parkweg. Veel ouderen kunnen niet meer fietsen en hebben geen auto meer, maar liepen tot 23 februari dagelijks door de spoortunnel naar de winkels aan de Parkweg en weer terug. Zij moeten nu langer dan een jaar helemaal voor de kazernes langs, bij perron 1 naar beneden, na perron 5 naar rechts en dan lopen ze dood op een hoge trap (5). Loop je met een rollator, zit je in een rolstoel of je bent gewoon niet stabiel in het lopen of nog simpeler: heb je een fiets, kinderwagen of een zware koffer bij je, dan is dit een trap te ver. Loop je in Utrecht het station uit richting de Jaarbeurs, dan zijn er roltrappen om dit soort hoogtes te overbruggen. In Ede heb je gewoon pech en vele tientallen ouderen missen nu al hun dagelijkse loopje naar de Spindop. Het probleem is nog niets eens hoe die nu aan hun boodschappen moeten komen; je neemt ze hen een stuk bewegingsvrijheid en een dagelijks uitje af. Voor de rest van de bewoners ten noorden van het station, is het gewoon een jaartje afzien om het station te kunnen bereiken, voor wie geen keuze heeft bij vervoermiddelen, is het effect veel groter. Mijn eigen stappenteller slaat elke dag rood uit, maar ik denk dan "goed voor de conditie hoor". Natuurlijk kun je de trap (5) ook mijden en doorlopen naar de Emmalaan (6), maar het rondje wordt gewoon te groot voor met name ouderen en het kruispunt daar steek je als oudere niet graag over. Het is net alsof van het 'Kerkweg-overgang-debacle' niets is geleerd.

Communicatie
Bewoners rond de Stationsweg krijgen met enige regelmaat een uitgebreide brief van EdesPoort over wat er staat te veranderen. In alle gevallen betreft dit gewoon een lijst van mededelingen en in geen enkel geval heeft er hierover overleg plaatsgevonden. Meestal krijg je in twee kantjes een enorme opsomming te lezen, die de meeste bewoners niet eens voor zichzelf visueel kunnen maken. Als sociaal-geograaf kost het me toch elke keer moeite te begrijpen wat er staat te gebeuren en vaak blijkt de praktijk 'ietwat' weerbarstiger nog. Met wat communicatie vooraf was er een simpele en goedkope oplossing mogelijk geweest voor veel van de nu ontstane problemen en je had ze dan ook al kunnen zien aankomen. Sterker nog, veel van wat ik nu schrijf staat al jaren in deze website vermeld. De oplossing voor de trap die in de weg zit, zit hem in de gele lijn aan de noordkant, gecombineerd met de roze lijn aan de zuidkant. Zie in de uitsnede de zwarte lijn.

Plaatsing van de frustratie
EdesPoort en de gemeente Ede hebben er samen voor gezorgd dat deze ingewikkelde kaart is ontstaan, terwijl met een beetje overleg met omwonenden en gebruikers dit misschien niet nodig was geweest. Ze zullen nu zeggen dat dit niet meer kan, dat de door mij geschetste alternatieve route onveilig is en dat daarmee het werk wordt gehinderd. In de praktijk blijkt dat EdesPoort gewoon aan de gemeente zegt wat ze willen en dat daar verder zelden iemand meer naar kijkt. Er wordt veel meer en voor veel langere tijd afgesloten dan nodig is. De gebruikers van het gebied zijn hiervan de dupe en dat vaak niet voor een maand, maar gewoon een jaar of jaren. De gemeente Ede is ook gewoon laks geweest met het opstellen van een plan voor het gebied rond het werkgebied van EdesPoort. Hierdoor loopt onder meer de uitgang bij perron 1 dood op een braakliggend terrein. Stikstof speelt hierbij geen enkele rol; een plan maken kost geen stikstof. De hieronder genoemde oplossing had geen cent extra hoeven te kosten.

De basisvraag is: "Hoe komt iemand  (die slecht ter been is) lopend vanaf de Stationsweg (1) in winkelcentrum de Spindop (2)?"

• Route tot 23 februari: vanaf de Stationsweg (1) door de treintunnel, via mooie hellingbanen, omhoog bij de Parkweg en dan doorlopen tot winkelcentrum. Afstand De Witte Hinde-Spindop = 585 meter. En zonder trappen. De blauwe lijn is deze looproute vanaf de Stationsweg naar de Spindop, mogelijk tot 23 februari 2024. 
  
  
• Huidige probleemroute: die gaat via de Keetmolenweg, via een te steil (*) grindpad naar de Mauritskazerne, voor de kazernes langs, via een te steil (*) pad naar perron 1, via de (enige) lift naar beneden naar de stationstunnel, door de tunnel en na perron 5 rechtsaf, daar de trap op met 33 (!) treden, dan via een geel gemarkeerde looproute naar 'Op de Kop', daar voorlangs en dan de Parkweg in. Afstand De Witte Hinde-Spindop = 1,5 km. En mét een trap van 33 treden.
  
  • Alternatief voor de trap: je gaat dan vanaf de treintunnel naar het kruispunt Emmalaan/Akulaan/Klinkenbergerweg, via Emmalaan en Nassaulaan, naar de Parkweg. Afstand De Witte Hinde-Spindop = 1,7 km. Zónder trap.

(*)= te steil en slecht of niet te nemen voor rolstoelgebruikers, ouderen met een rollator en wandelaars met een zware kinderwagen.

De zwarte lijn toont de 'tijdelijke eindoplossing', waardoor ouderen, gebruikers van een rolstoel en ouders met kinderwagens, zonder via een trap te overbruggen hoogteverschillen van noord naar zuid en andersom kunnen lopen. Wel is er 2x een lift nodig, bij perron 1 en bij perron 5 (4). Omhoog kun je dan misschien ook de roltrap nemen.

Via kleine aanpassingen zou je al een traploze route kunnen maken:

• Deeloplossing 1: met groen heb ik de toekomstige looproute (2025?) aangegeven, die direct aansluit op de spoortunnel. Mij is onduidelijk waarom die route nu nog niet gebruikt kan worden. Op het opslagterrein kan prima een scheiding aangebracht worden tussen bouwverkeer en voetgangers. De tunneldelen worden eenmalig verplaatst en daarvoor hoeft de route niet een jaar dicht te zijn. Dit scheelt bijna 500 meter lopen en je hoeft de hoogte van perron 1 naar de tunnel niet te overbruggen (afhankelijkheid van 1 lift en de roltrap gaat alleen omhoog).

Het kan echter nog veel sneller en korter:

• Deeloplossing 2: aan het einde van perron 1 is al een hellingbaan klaar voor wie vanaf 2025 vanaf de noordkant in het station wil komen. Daar staat nu een hekwerk voor (8). Maar waarom? Cafetaria Kapa Docie blijft tot zeker in 2025 bereikbaar voor auto's, fietsen en voetgangers. De afstand vanaf Kapa Docie naar perron 1 bedraagt 70 meter. Hoe simpel is het om hier een voetpad aan te leggen voor wie naar het station wil? Het Noordplein wordt opslagterrein, maar die paar meter zullen ze wel kunnen missen. Omdat je al veilig naar de cafetaria moet kunnen komen, is dit ook voor voetgangers een veilige route. Deze route scheelt nog eens 500 meter. Deze nieuwe looproute kan tevens een ander probleem oplossen. Langs de gele route kunnen namelijk eenvoudig fietsenstallingen voor zeker 700 fietsen worden geplaatst. Het lost de huidige chaos op niveau 1 grotendeels op. Dat was ook een stuk overzichtelijker geweest voor wie tot nu een fiets op het Noordplein plaatste.
  
  
• Deeloplossing 3: Mij is niet duidelijk waarom de bestaande toegang tot perron 5 (9) nu al is ontmanteld. Daar was al een trap, een hellingbaan en  een NS-automaat. Die had je nog een jaar kunnen laten bestaan. De wandelaars moeten hier dan nu wel de 'snel'fietsroute oversteken, maar hier kunnen ze met geel weer mooie lijnen bij schilderen en overal lopen nu toch al verkeersregelaars rond. Groot kritiekpunt is nu ook dat je na het plaatsen van je scooter of fiets op niveau 1, je eerst naar de tunnel moet via de trap van 33 treden en dan weer omhoog moet naar perron 5, terwijl je scooter of fiets 5 meter van dit perron af staat. Via deze ingang kom je weer direct bij perron 5 (9). 
  
  
• Tijdelijke eindoplossing: toegang via perron 1 openen en naar de Parkweg lopen via perron 5 (8), maakt dat de looproute nog maar 1 km is in plaats van 1,7 km en er zit geen trap meer in de route. En dat is maar 415 meter langer dan hoe het was. Lijkt me het overwegen waard #EdesPoort #gemeenteEde?
  
  
• De echte oplossing komt ergens in 2025: als de nieuwe Westtunnel er ligt, kunnen ouderen, rolstoelgebruikers en mensen met een kinderwagen via de hellingbanen hiervan hun oude looproute weer oppakken (groene lijn). Maar moet je hen tot die tijd gewoon een jaar lang uitsluiten van toegang tot hun dagelijkse benodigdheden, hun beweging en hun uitje? 

Deze kaart is opgenomen in het stations-bouwplan van 2016. Voor de exacte invulling is het wachten op de plannen van de gemeente. Met blauw heb ik de waarschijnlijk straks mogelijke looproute-mogelijkheden aangegeven.

2024

2023