In deze enclopedie vind je informatie bij de Edese geschiedenis, personen en plekken. Ontbreekt er nog een belangrijke link? Stuur me dan een bericht via dit [ formulier ].
O
Octopus
Jongerencentrum, dat op meerdere plekken in Ede gehuisvest was. Jongerencentrum Octopus was een populaire ontmoetingsplek voor jongeren in Ede. Het centrum heeft op verschillende locaties in de stad gezeten. De eerste locatie was aan de Molenstraat, waar het pand herkenbaar was aan de blauwe octopustentakels die erop geschilderd waren. Na de sloop van dit pand in 1975, verhuisde Octopus naar de Verlengde Amsterdamseweg. In 1980 kocht de gemeente het pand van bar Tiffany’s aan de Parkweg om daar het jongerencentrum onder te brengen. Octopus bleef daar tot 1989. Het centrum was bekend om zijn levendige sfeer en werd vaak bezocht door jongeren die er samenkwamen voor muziek, sociale activiteiten en soms zelfs om hun eerste sigaret of joint te roken.
Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/toen-in/5-x-oude-fotos-van-jongerencentrum-octopus~105188/3/
Collectie Gelderland: https://www.collectiegelderland.nl/gemeentearchiefede/object/adf91aad-e1dc-566e-b571-ef828a9b72f2 en https://www.collectiegelderland.nl/historischmuseumede/object/4875e97a-d325-a87e-55c0-796a9749ad7d
Tiffany's bar: https://www.archieval.nl/detail.php?id=1179854
Oldenhof, burgemeester H.M.
Herman Martinus Oldenhof was een Nederlandse burgemeester die een belangrijke rol speelde in de geschiedenis van Ede. Hij werd geboren op 17 september 1899 in Apeldoorn en overleed op 11 april 1985 in Ede. Oldenhof begon zijn carrière als burgemeester in de gemeenten Lopik, Jaarsveld en Willige Langerak van 1929 tot 1936. Daarna was hij burgemeester van Kampen van 1936 tot 1942 en opnieuw van 1945 tot 1952. In 1952 werd hij benoemd tot burgemeester van Ede, een functie die hij bekleedde tot 1962. Tijdens zijn ambtstermijn in Ede groeide de gemeente aanzienlijk, van 47.656 naar 60.162 inwoners. Onder zijn leiding werd er veel geïnvesteerd in nieuw onderwijs en infrastructuur. Na zijn tijd als burgemeester werd hij gedeputeerde van de provincie Gelderland, maar hij bleef in Ede wonen tot zijn overlijden.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/oldenhof-burgemeester-hm/
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2014-01.pdf
Olifantenpaadjes
Een olifantenpad of olifantenpaadje soms ook wel afstekertje genoemd is een niet-officieel fiets- of wandelpad dat bedoeld en onbedoeld door gebruikers van de reguliere fiets- en wandelpaden in de loop van de tijd wordt gecreëerd. Meestal ontstaat een dergelijk pad in een stuk groen, om zo een stuk van de officiële route af te kunnen snijden.
Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/genieten-van/opvallend-fenomeen-10-x-edese-olifantenpaadjes~91604/
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Olifantenpad
Omgevingswet en -visie
Gemeente Ede: https://www.ede.nl/in-de-gemeente-ede/omgevingswet
Ommeren, Ceelman van
Op 15 juli 1600 bezoekt Ceelman van Ommeren samen met Carel van Arnhem het gebied de Sijsselt om een einde te maken aan de geschillen tussen bewoners van de buurten Ede-Veldhuizen en Maanen met betrekking tot het gebruiksrecht van de Sijsselt.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/ommeren-ceelman-van/
Onderwijs
Eerste openbare school: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2012-01.pdf
Prot. Chr. Landbouw-Meisjesschool Prinses Marijke: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-02.pdf
Lager onderwijs: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1997-01.pdf
Openarchieven
Doorzoek de genealogische gegevens van Nederlandse en Belgische archieven
Ingang: https://www.openarch.nl/
Open Hof
De Open Hof is een kerkgebouw in de wijk Veldhuizen in Ede. Het gebouw is een ontwerp van architect K.W. Ganzevoort uit Bennekom en is geopend op 23 maart 1972.
Openluchttheater
Het Openluchttheater Ede of Eder Kuil is een openluchttheater in de Nederlandse plaats Ede, dat gebouwd is in 1936 in het kader van de werkverschaffing. Sinds 1911 was op deze locatie een zandgat ontstaan door afgravingen. De architect is de heer A. Weener, toenmalig directeur van de gemeentewerken.
Canon: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/een-openluchttheater-voor-ede
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Openluchttheater_(Ede)
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/10-cultuur-sport-recreatie-en-evenementen/openluchttheater-de-eder-kuil/
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2010-03.pdf
Aanbod evenementen: https://www.openluchttheaterede.nl/openluchttheater-ede
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/45-de-geschiedenis-van-het-openluchttheater.html en https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/158-acoustische-tests-in-het-openluchttheater.html
Operatie Market Garden (airbornelandingen)
Ook wel: Slag om Arnhem.
Canon: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/operatie-market-garden
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Operatie_Market_Garden
Zandloper : https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2004-03.pdf
Op ten Noort, burgemeester Jhr. F.S.
Burgemeester te Ede.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/op-ten-noort-burgemeester-jhr-fs/
Oud-Ede, Vereniging
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/10-cultuur-sport-recreatie-en-evenementen/oud-ede-vereniging/
Oud Ede-Zuid
Oud Ede-Zuid is een buurt in Ede-Zuid, een gebied ten zuiden van de spoorlijn Utrecht-Arnhem. Deze buurt maakt deel uit van een groter geheel dat ook wijken zoals Hoogbouw-Zuid, Reehorst, de Uitvindersbuurt, Maandereng en de Rietkampen omvat. In Ede-Zuid worden diverse activiteiten georganiseerd door verschillende buurtcentra zoals Buurthuis de Meerpaal en Thuis-in-Zuid. Deze centra bieden een ontmoetingsplek voor bewoners en organiseren regelmatig evenementen en activiteiten om de gemeenschap te versterken.
Website: https://www.oud-ede-zuid.nl/
Oude Kerk
De Oude Kerk in Ede is eigendom van de Hervormde Gemeente van Ede en wordt op zon- en christelijke feestdagen gebruikt voor kerkdiensten. Daarnaast worden er in de kerk regelmatig orgelconcerten en kooruitvoeringen georganiseerd. De toren is eigendom van de gemeente Ede.
Hervormd Ede: https://www.hervormdede.nl/oudekerk/246-he
Kerkdienst gemist: https://kerkdienstgemist.nl/stations/1905-Oude-Kerk-Ede
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Kerk_(Ede)
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/13-godsdienst/oude-kerk/
Luidklokje: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2014-02.pdf
Torenklokken: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1990-02.pdf
Verlichting: https://bava.nl/projecten/oude-kerk-ede/
Rijksdienst voor Monumenten: https://rijksmonumenten.nl/monument/14452/oude-kerk/ede/
Klokken: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/169-nieuwe-klokken-voor-de-oude-kerk-van-ede.html
Herdenkingsraam: https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/179-het-herdenkingsraam-in-de-oude-kerk-van-ede.html
Ouderdom per wijk en huis
Via deze websites kun je je de exacte ouderdom achterhalen van alle (koop)huizen in Ede.
WaagSociety: http://code.waag.org/buildings/#52.0363,5.6559,14
Huispedia: https://huispedia.nl/koopwoningen/ede
Jongerencentrum Octopus
Openluchttheater
Oude Kerk
P
Paardentram
De paardentram in Ede was een belangrijk vervoermiddel rond de eeuwwisseling. Het werd gebruikt om een verbinding tot stand te brengen tussen het station en het dorp. Dit type vervoer was destijds populair in Nederland en werd ook in Ede geïntroduceerd om de bereikbaarheid te verbeteren. De paardentram speelde een rol in het dagelijkse leven van de inwoners en droeg bij aan de economische ontwikkeling van de regio. Het was een tijd waarin gemotoriseerd vervoer nog niet wijdverspreid was, en de paardentram bood een efficiënte manier om mensen en goederen te vervoeren.
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/233-paardentram.html
Paasberg, De
Het Veluwe-massief is ontstaan in de voorlaatste IJstijd (200.000 tot 130.000 jaar geleden). Eén van de uitlopers daarvan kennen we in Ede onder de naam ‘Paasberg’. De verschillende ‘bergen’ die we in Ede en Lunteren vinden maken deel uit van een stuwwal die duidelijk te zien is vanuit de Gelderse Vallei. De naam Paasberg is waarschijnlijk ontstaan door het feit dat op deze plaats in het verleden zogenaamde paasvuren werden ontstoken.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/06-landbouw-visserij-natuurbeheer-en-milieu/paasberg-de/
Paasbergschool
De oude Paasbergschool in Ede heeft een rijke geschiedenis. De school werd oorspronkelijk gebouwd aan de Bergstraat 36, en de eerste steen werd gelegd op 12 december 1904 door dominee Schippers. De school diende vele jaren als een belangrijke onderwijsinstelling in de regio. In 1974 werd de oude Paasbergschool afgebroken om plaats te maken voor nieuwe ontwikkelingen, waaronder het huidige gemeentehuis. De nieuwe Paasbergschool werd vervolgens gebouwd aan de Bunschoterweg 31.
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/232-herinneringen-aan-de-paasbergschool.html en https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/111-meester-schreuders-de-eerste-bovenmeester-van-de-edese-paasbergschool.html
Paasvuur en Paasboom
Het Paasvuur en de Paasboom zijn oude tradities die in Ede en omliggende gebieden worden gevierd. Het Paasvuur is een groot vreugdevuur dat traditioneel wordt aangestoken tijdens Pasen. Dit gebruik stamt uit oude heidense rituelen en symboliseert de overwinning van het licht op de duisternis, een thema dat ook in de christelijke viering van Pasen terugkomt. De Paasboom is een minder bekende, maar eveneens interessante traditie. Het is een boom die wordt versierd met eieren, linten en andere decoraties. Dit gebruik is vergelijkbaar met de kerstboom, maar dan voor Pasen. Het versieren van de Paasboom symboliseert nieuw leven en de komst van de lente.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2014-01.pdf
Pabst, Van - Lawick van
Burgemeester te Ede. Jhr. Diederik Jacob Adrianus Albertus van Lawick van Pabst was een Nederlandse burgemeester uit het adellijke geslacht Van Pabst. Hij werd geboren op 16 februari 1860 in Vreeland en overleed op 30 december 1925 in Groesbeek. Van Lawick van Pabst begon zijn carrière als burgemeester van Buurmalsen in 1888 en bekleedde daarna dezelfde functie in Doetinchem van 1894 tot 1905. In 1905 werd hij benoemd tot burgemeester van Ede, een positie die hij tot 1910 bekleedde. Tijdens zijn ambtstermijn in Ede speelde hij een belangrijke rol in de lokale politiek en ontwikkeling van de gemeente.
Archief Ede: [ klik hier ]
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Van_Pabst
Pacifica, Villa
Villa aan de Driehoek. Onder meer bewoond door Arthur van Schendel. Afgebroken.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1988-03-1.pdf
Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/toen-in/toen-in-ede-villa-pacifica-met-haar-bijzondere-bewoners~63439/5/
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/122-villa-pacifica.html
Padberg, Pastoor
Op 21 april 1913 stuurde aartsbisschop Van de Wetering van Utrecht Padberg naar het Veluwse dorp Ede. In Ede zelf woonde destijds slechts ongeveer 100 katholieken, maar door de aanwijzing van Ede als garnizoensplaats groeide het aantal katholieken ineens enorm. Hij kreeg de opdracht er een parochie te stichten en een kerk te bouwen. Padberg was de eerste pastoor in Ede sinds 1583.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/13-godsdienst/padberg-pastoor/
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Fredericus_Aurelius_Reinoldus_Padberg
Padel - Keltenwoud
Padelvereniging in Bennekom.
Paden en Overdreven
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2019-02.pdf
Padvinderij
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/189-koempoelan-1955-op-de-goudsberg.html
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/sport-en-ontspanning/clubs-en-verenigingen
Pakhuis, buurtschap
Buurtschap tussen Ede en Veenendaal. Hier was vroeger een haven.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/02-bevolking/pakhuis-buurtschap/
Geschiedenis: https://cafetaria-pakhuis.nl/geschiedenis-pakhuis/
Pallas Athene College
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/09-onderwijs-en-wetenschappen/pallas-athene-college/
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/simple-file-list/zandlopers/De-Zandloper-2007-05.pdf
Paludana & Overveen, Villa's
Villa's aan de Stationsweg.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2018-01.pdf
Ede-Zuid: https://www.oud-ede-zuid.nl/ede-zuid/wonen/43-villa-paludana-overveen
Papklok
De papklok of poortersklok was in vroeger tijden de klok die men 's avonds luidde om het sluiten van de stadspoort aan te kondigen. Voor de landarbeiders was dat het teken om huiswaarts te keren en thuis een bord pap te eten alvorens te gaan slapen; vandaar de naam.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1975-01.pdf
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Papklok
Park Paasberg
Klein buurtje tegen de Paasberg op.
Gelderlander: https://www.gelderlander.nl/de-vallei/uitkomst-enquete-groene-gebied-rond-de-paasberg-voor-veel-edenaren-onsamenhangend~a329b80a9/
Gemeente Ede: https://www.ede.nl/in-de-gemeente-ede/ede-in-ontwikkeling/stadspark
Parkdwarsstraat, 1e en 2e
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/168-de-eerste-en-tweede-parkdwarsstraat-2.html
Pathe Bioscoop Ede|
Voorheen de Cinemec.
Website: https://www.pathe.nl/bioscoop/ede
Patrimonium
Letterlijk betekent dit woord 'Woningbezit'. Diverse woning coöperaties in Nederland hadden deze naam. Die in Ede liet de Kolkakkerbuurt bouwen, ontworpen door architect G. Feenstra.
Het nieuwe Pacifica
Pallas Atheneschool Bettekamp
Villa Paludana
Pathé bioscoop
Pel, Boekhandel
Voorheen een bekende boekhandel in de Grotestraat. Het pand is begin 2023 ontmanteld en de voorgevel zal terugkomen in de nieuwebouw op deze plek.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1994-01.pdf
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/178-boekhandel-het-wapen-van-ede-voor-de-tweede-derde-keer-hofleverancier.html
Peppelenburg, Landgoed & Westerrode
Landgoed tussen Ede en Otterlo.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2013-04.pdf
Peppelensteeg
Steek met populieren ten westen van Ede. Nu sportpark.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2009-04.pdf
Pets Place
Dierenwinkel. Voorheen: Zoo&Zo, voorheen: Guppy.
Ede Stad: https://www.edestad.nl/lokaal/zakelijk/880050/pets-place-neemt-dierenwinkel-zoo-zo-over
Pinetum de Dennenhorst
Mooie verzameling bomen nabij het Lunterse Buurtbos, ten oosten van Lunteren.
Pinetum: https://pinetum.eu/
Planken Wambuis
Natuurgebied tussen Ede en Arnhem.
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Planken_Wambuis
Gemeentearchief: https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/06-landbouw-visserij-natuurbeheer-en-milieu/planken-wambuis-landgoed/
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2013-01.pdf
Plantion
Bloemen en -plantengroothandel.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/plantion/
Website: https://www.plantion.nl/
Planviewer
Informatie bij elk perceel in Ede.
Website: https://www.planviewer.nl/kaart of https://www.planviewer.nl/
Platform Amateurkunst Ede
Centrale website met het aanbod van muziek en toneel in Culture, Ericatheater, Stingerbol en kleine aanbieders.
Website: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/kunst-en-cultuur/muziek
Platteel, burgemeester Pieter Johannes
Burgemeester te Ede.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/platteel-burgemeester-pieter-johannes/
Poel, Ds. Johannes van der Poel
De Oud Gereformeerde Gemeente in Ede ontstaat in 1948, nadat eind dertiger jaren een groep gemeenteleden onder leiding van Jan Boon zich niet langer thuisvoelt in de Nederlands Hervomde Kerk. De gemeente gaat van start met 51 leden en de eerste ambtsdragers worden door ds. Joh. van der Poel uit Giessendam bevestigd.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/13-godsdienst/poel-ds-johannes-van-der/
Polar Bears
Waterpolovereniging.
Website: https://www.polarbears.nl/
Pomphuis, Oude
Hier is nu een restaurant in gevestigd, aan de Stationsweg.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/watertoren/
Restaurant: https://www.restaurantpomphuis.nl/
Poortlaan (Ede-Zuid)
Oud tuindorp van begin van de 20e eeuw.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1994-01.pdf en https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2019-03.pdf
Poortwachter
Naam van het viaduct in de DR. Willem Dreeslaan, over de A12
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Poortwachter_(viaduct)
Popschool Novae
Website: https://popschool.eu/
Posthoorn, De
Logement maan de (toen) Grotestraat (1761-1941).
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/posthoorn-de/
Postkantoor
Staat aan de Arnhemsweg. Hierin is nu een kledingwinkel gevestigd.
Informatie: https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/postkantoor/
PostNL brievenbussen
Kaart met alle brievenbussen in Ede.
Overzicht: https://www.postnl.nl/locatiewijzer?q=Ede&f=0&c=0
Prehistorie
De prehistorie is eigenlijk de periode vanaf het ontstaan van de aarde tot aan het begin van de geschiedenis. ... De prehistorie is de periode vanaf dat de eerste mensen leefden die eruitzagen zoals wij, tot aan de uitvinding van het schrift.
MijnGelderland: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/ede-in-de-steentijd
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1988-04-1.pdf
Prins, Burgemeestersgeslacht
Leverde meerdere burgemeesters voor Bennekom en Ede.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/prins-burgemeestersgeslacht/
Proosdij, De
Eén van de boerderijen op Veldhuizen had in de volksmond van lieverlee de naam Proosdij gekregen. Dit betekent ‘goed of eigendom van de Proost’. Na 1528 is de boerderij in bezit gekomen van verschillende eigenaren. Er wordt beweerd dat de Proosdij oorspronkelijk een kloosterboerderij is geweest, bewoond door kloosterbroeders. De boerderij was een ‘versterkte hoeve’ met dikke muren en omringd door een gracht.
Gemeentearchief (doorverwijzing naar Archieval): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/05-bouwen-en-wonen/proosdij-de/
Proosdijkerk
Kerk op de hoek van de Veenderweg en de Proosdijerveldweg.
Wikipedia: https://reliwiki.nl/index.php/Ede,_Veenderweg_193_-_Proosdijkerk
Website: https://www.proosdijkerk.nl/
Psalmberijming 1773
De psalmberijming van 1773 is een nog altijd in Nederland gebruikte berijming die in 1773 op last van de Staten-Generaal in Nederland is ingevoerd, en die daarom ook wel de Statenberijming wordt genoemd. Het uitgangspunt van deze berijming vormen de melodieën van de Geneefse psalmen en de tekst van de psalmen in het Oude Testament.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2014-03.pdf
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Psalmberijming_van_1773
PvdA Ede
Edese afdeling van deze landelijke partij.
Website: https://ede.pvda.nl/
Facebook: https://www.facebook.com/PvdAEde/
Q
Geen woorden met een Q nog
De Poortstraat in Ede-Zuid
Het vroegere postkantoor
Proosdijkerk