ontwikkelkader ede-stad  |  stad van de toekomst

In september 2024 verscheen de ' Contourennotitie Ontwikkelkader Ede-Stad'. Het legt een mogelijke richting voor de toekomst van Ede op tafel. Hoe kan een snelgroeiende stad als Ede zijn unieke eigenheid vasthouden en een goede stap richting een duurzame toekomst maken? Hoe zorgt de gemeente er voor dat Ede ook in de toekomst een fijne en aantrekkelijke plek blijft om te wonen, werken en verblijven? Met de toename van circa 22.000 inwoners tot 2040 zal kern Ede uitgroeien tot een stad van circa 100.000 inwoners. De voorliggende contourennotitie (= ruw plan) is de eerste stap om te komen tot een ontwikkelkader (= globaal plan) voor Ede-Stad. Het is een uitwerking van de Omgevingsvisie Ede 2040 en geeft een grove schets voor de toekomst van Ede-Stad. Hiermee wil de gemeente het gesprek gaan voeren met de inwoners en een aantal nadere onderzoeken doen. Vandaaruit werkt men toe naar een ontwerp-ontwikkelkader.  [ Klik hier ] als je deze contourennota zelf wilt inzien. Lees ook het artikel hierover in de [ Edese Vos ]. Begin 2025 al moeten hierop te baseren plannen al zijn voorgelegd aan de gemeenteraad. Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.


November 2024 organiseerde de gemeente drie praatsessies met bewoners over de plannen. Deze foto's: derde bijeenkomst in Cultura. Ik bezocht één van de avonden: gesprekken werden via gekozen onderwerpen en gekozen afbeeldingen, precies de gewenste praatrichting opgestuurd. Voorbeeld: bij de 'verdichtingstafel' werd je gevraagd een foto te pakken van 'hoogbouw' die je mooi vindt. Er lagen tientallen foto's, maar het hoogste gebouw had zeven verdiepingen, terwijl de gemeente in de plannen spreekt van hoogbouw tot 75 meter (zo'n 23 verdipeingen). Als bewoner kon je ook niet zelf een onderwerp indienen. Wel werd gesproken over onzinplannen: ontwerp van een park dat al bestaat (en recentelijk is uitgekleed), een niet gewenste looproute halve marathon (in plaats van zingevende korte looproutes voor ouderen en wie even een frisse neus wil halen). Al met al wederom een weinig inspirerende aanpak van de gemeente, waarbij (vooral oudere) bewoners gebruikt werden voor het voldoen aan participatie-eisen, gesteld vanuit de rijksoverheid. Bewoners die er in 2050 nog zijn en waar het dus om gaat, waren vrijwel niet aanwezig.


De contourennotitie laat zien dat er in Ede een aantal zaken niet goed zijn gegaan de laatste decennia. Ik heb er een paar verder uitgewerkt bij Planologische Missers: 'Tweedeling', 'openbaar vervoer', 'stadsparken' en 'versnipperd beleid'.


Ingewikkeld taalgebruik | pagina 15

Het stuk is waarschijnlijk niet leesbaar voor de meeste Edenaren. Ik denk hierbij meestal (uitgaand van het slechte), dat het in het belang van beleidsmakers is, dat bewoners weinig tot niets begrijpen van woorden als (zie hierna en in de kaart). Als ze daadwerkelijk denken dat iedereen snapt wat hier staat, dan moeten deze plannenmakers snel op een cursus communicatie.

Zo maar wat woorden uit de legenda (= uitleg bij een kaart) bij één kaart op bladzijde 15 en daarachter mijn uitleg erbij:

  • 'compacte groei' (= groei binnen Ede, op bestaande open plekken),
  • 'kennisintensieve werklocatie' (= plek waar mensen niet met hun handen werken, maar hun kennis met elkaar delen. Lees: vooral achter de computer zitten en via het programma Microsoft Teams met elkaar online vergaderen, liefst in het Engels),
  • 'postzegelpark' (= een heel klein parkje),
  • 'HOV' (= afkorting voor hoogwaardig openbaar vervoer, zeg maar: stads- en streekvervoer ),
  • 'groen raamwerk voor mens en natuur' (= een strook groen, met bijvoorbeeld een bomenrij),
  • 'gestapelde bouw' (= een flat of een appartementencomplex),
  • 'indicatieve Edese beweegroute' (= zo maar een idee voor een leuke wandeling van 21 (...) km. Mijn short walks zijn nooit langer dan een paar km en zeker niet indicatief),
  • 'buurtvoorzieningencluster' (= gewoon een plek waar je dicht bij elkaar, bijvoorbeeld een bibliotheek, apotheek, dokterspost, wijkcentrum, ontmoetingsplek voor jongeren en ouderen, e.d. bij elkaar vindt),
  • 'zoeklocatie energiehubs' (= plekken waar gekeken wordt of daar bijvoorbeeld energie opgeslagen kan worden in batterijen), 
  • 'mobiliteitshub' (= een plek waar allerlei soorten van (openbaar vervoer) bij elkaar komen, denk aan een busstation bij een treinstation en waar je ook een fietsenstalling vindt en/of taxistandplaatsen)
  • 'ecologische verbinding dwars door' (= voor dieren en planten interessante groene stroken, die een verbinding hebben met net zulke gebieden, maar dan wat verder van Ede af),
  • 'Natura 2000' (= onderdeel van een Europees vastgelegde lijst van gebieden maar de natuur extra beschermd moet worden), 
  • 'verdichting passend bij karakteristiek stadsmilieu' (= je bouwt bijvoorbeeld huizen op een open plek, maar dan wel huizen of appartementen waarvan je denkt, wauw, wat een coole stad is Ede. Meestal plukt een architectenbureau daarvoor een ook al elders in Nederland gebouwd complex uit de hoge hoed),
  • 'versterking landschappelijk raamwerk' (= als je positief denkt, dan betekent dit: het versterken van de buffer (= stootblok) van gebieden rond Ede met de oprukkende stad. Je wilt dat het gebied rond de stad niet ook stad wordt.), 
  • 'verbetering uitloopgebied' (= als je negatief denkt, dan betekent dit: het voorbereiden van gebieden rond Ede op het straks ook volgebouwd te gaan worden),
  • 'buurten met vergroeningsopgave' (= buurten die zo weinig groen kennen (parkjes/ grasvelden/ bosjes), dat het hoog tijd wordt dat er wat stenen en asfalt uit gaan en er meer groen komt),
  • 'logistieke corridors' (= wegen waarlangs distributiecentra (= grote gebouwen, waar goederen liggen opgeslagen en die jij bestelt via een app) staan en waar dus veel vrachtwagens met goederen af en aan rijden).
  • 'stadsrandzone A12'(= gebied net buiten Ede, maar wel in de buurt van snelweg A12),
  • 'historische linten' (= straten met oude bebouwing), 

Het minste dat men had kunnen doen, was in een bijlage een begrippenlijst bijvoegen of wat mij betreft ook had gemogen: een voor leken leesbare variant maken. Helaas ontbreken beide. Ik wens je veel succes met het lezen van de andere 27 pagina's.


Een visueel beeld bij moeilijke woorden

Veel mensen (waaronder ikzelf) zijn niet zo tekstueel ingesteld en hebben er wat aan als bij een begrip een foto wordt getoond. Hieronder daarom wat voorbeelden in Ede bij de in het visiestuk gebruikte terminologie.

De Stationsweg is een 'historisch lint' 

De oude en bewaarde begroeiing langs de vroegere wegen door Veldhuizen, maakt deel uit van het 'groen raamwerk voor mens en natuur'

De Maandereng is een voorbeeld van een 'buurt met vergroeningsopgave'

De bouw van dit huis aan de Dr. Ariensweg is een voorbeeld van 'compacte groei' maar ook de bouw straks bij de Kirpestein-garage.

De weg de Frankeneng is een 'logistieke corridor'

Station Ede-Wageningen vormt eigenlijk de enige 'HOV' in Ede

De Hartogshof OpEnka is een voorbeeld van: 'verdichting passend bij karakteristiek stadsmilieu'. Er wordt een gat (parkeerterrein) opgevuld en Ede krijg direct een meer stedelijk imago.

Dit architectenbureau aan de Generaal Hackettlaan is een voorbeeld van een 'kennisintensieve werklocatie'.

De meeste gezondheidscentra in Ede vormen een zogenaamde 'buurtvoorzieningencluster'. Hier aan de Eikenlaan en binnen Bellestein.