Casus

In februari 2024 opende het nieuwe station Ede-Wageningen. Het Noordplein veranderde daarna ingrijpend: huidige station werd afgebroken, horeca, bussen en taxi's verdwenen naar de zuidkant, er komt in 2025 een plek voor 1800 fietsen, er komt na (plaatsing in) augustus 2024 een fietstunnel in het verlengde van de Stationsweg, die hopelijk later in 2024 een fietsstraat wordt (uitgesteld). Zomer 2023, het moment van mijn plan, lag er nog geen plan voor de herinrichting van dit plein. Inmiddels ligt er wel een plan voor de ontsluiting.

Plangebied

Mijn plan (wat het dus niet gaat worden ...)

Wat er in ieder geval zal gaan komen:

• niet bewaakte fietsenstalling voor 1800 fietsen (1) (die komt er echt)
• een kiss-and-rideplek (5) (die komt er echt)
• een nieuwe fietstunnel (3) in snelfietsroute (die komt er echt)
• nieuwbouw Kirpestein (8) (die komt er echt)
• fietsviaduct over Klinkenbergerweg (2). Let op: staat alleen op voorlopige plan van jaren terug (komst is zeer onzeker).
• Gebouw (7) staat er al: De Witte Hinde.
• De gele lijnen geven de snelfietsroute aan (al bepaald).
• De Stationsweg wordt een autoluwe 30-km-weg (= fietsstraat) (al bepaald).

Waarover nog niets bekend is:
De gemeente heeft het over de bouw van 150 appartementen (inclusief (8) maar zegt nadrukkelijk dat er geen plan voor is. Die positioneer ik in 3 los van elkaar staande gebouwen op de plek waar nu het busstation zich bevindt. Ik kies voor 3 losse torens van steeds 4 bouwlagen (3 verdiepingen), omdat het anders te kolossaal wordt. De mogelijke hoogte hier zal een relatie krijgen met het biotoop-onderzoek rond de Keetmolen (2023). De gebouwen worden voorzien van een begroeiing vanuit potten op elke verdieping, waarbij het water afkomstig is van het eigen dak (druppelmechanisme). De gebouwen kunnen ook wat schuin worden geplaatst, zodat de balkons aan de westzijde meer zuidwest georiënteerd worden. Eronder komt een doorlopende parkeergarage, die ondergronds een verbinding geeft tussen de torens, voor onderhoud e.d. Deze bouwlaag is vanaf de oostkant te zien, maar niet vanaf de westkant. De daken worden voorzien van zonnepalen + sedumbakken. Sedum zorgt voor verkoeling en een betere biodiversiteit. Ook alle mogelijke elektriciteitshuisjes e.d. in het gebied, worden voorzien van sedum en groen geschilderd.

Op de snelfietsroute (Stationsweg en route naar WFC) staat de fiets centraal | AI-gegeneerd.

- Ede krijgt een eigen arboretum (mijn plan)
Omdat zowel op het Noordplein als in het Witte Hindepark er diverse monumentale bomen staan (blauwe wybertjes), verbind ik deze plekken en bombardeer het geheel tot het Arboretum Witte Hinde Park. Er komt geen loopverbinding tussen het west- en het oostdeel, om rust te garanderen en overlast te voorkomen. De fietstunnel is hier ook een barrière straks. Alle grotere bomen in het park worden voorzien van een naambordje, zoals gebruikelijk in een arboretum. Het geheel wordt voorzien van mooie wandelpaden en allerlei soorten bomen, waarvan een deel in boombakken. De nieuwe appartementen lozen hun regenwater op aparte waterdoorlatende rioolbuizen die in het Arboretum komen te liggen. Zo krijgen de bomen hier extra water toegediend. Alle boomsoorten worden voorzien van een naambordje. Bij het planten van nieuwe bomen wordt gelet op het bijplanten van unieke boomtypen, zoals een Ginkgo, Mammoetboom of Atlasceder, waarbij in acht wordt genomen dat door klimaatverandering bepaalde exoten het minder goed zullen gaan doen. Het arboretum moet in ieder geval het label van 'bomenverzameling' verder versterkt krijgen. De bomen hebben op termijn ook het doel om voor verkoeling te zorgen. Bomen worden deels in bomenbakken geplaatst en zijn daarmee meer flexibel (verplaatsbaar) in de toekomst. 

Veel aandacht is er voor logische wandelroutes door het gebied. | AI-gegenereerd.

Bomen komen deels in (verplaatsbare) bakken te staan | AI-gegenereerd.

- Kiss-and-ride (mijn plan)
Aanrijden naar de kiss-and-ride gaat niet meer via de 30-km-fietsstraat Stationsweg, maar via de huidige busaansluiting op de Klinkenbergerweg (= mijn plan/ gaat niet gebeuren). De bocht voor de Keetmolenflat wordt iets verdiept en voorzien van een begroeide aarden wal, zodat de bewoners hier de weg amper zullen zien. Deze weg komt tot aan de kiss-and-ride verdiept te liggen, zodat het nieuwe fietspad naar het WFC het via een viaduct kan kruisen. Via deze weg rijden bewoners van (10) ook hun parkeergarages onder de appartementen in. Dit wegtracé komt zo in een verdiept deel te liggen, geheel omgeven door bomen. Onder de weg komt een retentiebekken, voor het opvangen van overtollig regenwater. De bomenstrook langs de Klinkenbergerweg blijft geheel gespaard. Het huidige talud loopt verder af tot aan de nieuwe weg.

- Welkom in Ede (mijn plan)
Reizigers die het station aan de noordkant uitlopen komen of vanaf perron 1 direct op het Noordplein of lopen de tunnel uit voor de Frisokazerne en zullen dan het nieuw te bouwen fietsviaduct over gaan en zo op het Noordplein komen. Vanaf daar kunnen ze naar het centrum lopen via de dan autoluwe Stationsweg. Daar zal dus iets van informatievoorziening moeten plaatsvinden. Bij (5) komt daarom een ouderwets informatiebord met een kaart van Ede, net als op het stationsplein aan de zuidzijde. Bezoekers verwachten zo'n kaart en zijn niet allemaal even vaardig met Google Maps.

Ede doet nu relatief weinig aan het versterken van haar toeristische POI's (points of interest). Bij elk bankje komt daarom een informatiepaneel met oude foto's bij Noordplein-thema's als: Keetmolen, Hotel De Witte Hinde, vroegere ingang kazernes, het oude station, de vroegere spoorwegovergang e.d. Hetzelfde gebeurt langs de wandelroute vanaf de oosttunnel, voor de kazernes langs. Onderwerpen: Mauritskazerne, Frisokazerne, exercitieterrein, stookgebouw, WFC, Stingerbol, WFExperience (gaat er definitief niet komen), e.d. Op het Zuidplein komen dan borden over: Park Maanen, Reehorst, ENKA en het ENKA-bad, e.d. Het terrein kan straks bezoekers die per trein komen, op deze manier meer een welkom in Ede heten. Toeristische bordjes verwijzen bezoekers naar deze plekken. In combinatie met een lunchroom zou ook een kaart van Ede kunnen worden verstrekt.

Impressie wandelroute door de uitbreiding van het arboretum van al aanwezige monumentale bomen | AI-gegenereerd. 

- Aandacht voor wandelaars (mijn plan)
Met licht groene lijnen heb ik de realiseren wandelpaden ingetekend. In de huidige plannen is veel aandacht voor fietsers. Dit gebied is echter ideaal straks voor wandelaars. De Ariensweg krijgt een breed voetpad, ter verbinding van de beide delen van het arboretum (auto's gedoogd voor aanwonenden) en de aansluitende Padberglaan wordt een breed voetpad (auto's gedoogd in 1 richting), dat aansluit op het Zwarte Laantje (dat fietsvrij wordt), zodat er mooie wandelroutes ontstaan.  Langs de Stationsweg en ook in de Witte Hinde en de Keetmolenflat, wonen vooral ouderen, die in dit gebied graag een ommetje willen lopen, maar ook even willen kunnen zitten. Auto's worden hier nog verder geweerd en langs de weg Witte Hindepark komt een wandelpad en een parkeerverbod. Verder wordt hier een rij bomen geplant, voor een visuele verbinding met het arboretum. Vanuit het arboretumdeel van het Noordplein kan men straks langs perron 1 over de Klinkenbergerweg en vanaf daar het wandelpad naar de Sijsselt nemen. Alle wandelpaden worden geschikt voor gebruikers van rollator en rolstoel. Op diverse plekken komen (onder bomen) rustbankjes.

- Kunst en Food (mijn plan)
In het centrum van Ede wordt actief gewerkt aan het vullen van een kunstroute. Hierbij worden grote beelden geplaatst langs een route. Het gebied rond het station en het WFC-gebied leent zich ook voor het plaatsen van grote beelden. Op het Noordplein en Zuidplein komen er elk 2 en op het WFC-terrein 4 (K op de kaart). Indien mogelijk baseren deze kunstenaars hun werk op het vroegere gebruik van het omliggende gebied. Bij de Emmalaan staat ook een beeld en op termijn zou dit een aparte kunstwandeling kunnen worden. Omdat bij (9) de fietsenstalling wordt afgebroken, verdwijnt ook het streetart-kunstwerk hier. Er is hier een geluidswal gepland en die wordt hier in mijn plan deels in beton uitgevoerd. In samenspraak met Astrant zullen enkele streetart-kunstenaars hier tekeningen maken van objecten die te maken hebben met de geschiedenis van het station en hotel De Witte Hinde. Wandelaars kunnen hier kijken en maken hier de lus terug, richting de Ariensweg. Om overlast op deze plek te voorkomen, wordt dit deel beperkt toegankelijk, bijvoorbeeld tot 6 uur 's avonds.

In het gebied komt een informatiepunt over Ede, gecombineerd met een lunchroom | AI-gegenereerd.

Bij (E) komen bomen met eetbare vruchten, die verwijzen zijn de foodbedrijven op het WFC en het Smaakpark. Hier worden direct zo groot mogelijke bomen geplaatst, zodat wandelaars snel vruchten en noten kunnen gaan plukken. Alle boomsoorten worden voorzien van een naambordje. Misschien is het mogelijk in één van de nieuwe gebouwen op de begane grond een lunchroom te vestigen (L), met aandacht voor lokale producten en een relatie met de foodbedrijven in het WFC. Er kan ook gekeken worden of dit kan in combinatie met de huidige cafetaria Kapa Docie, die op dit moment nog niet weet waarheen ze zouden kunnen verhuizen na 2024.

- Gebiedsmanager (mijn plan)
Het huidige stationsgebied heeft op dit moment te maken met allerlei vormen van overlast, lopend van herrie maken tot diefstal, drugshandel en slapende zwervers. Voor dit gebied wordt daarmee een gebiedsmanager aangesteld, die overleg houdt met de politie en gemeente. Een teams van vrijwilligers ziet toe op het arboretum en onderhoudt de bordjes en meldt mogelijke vervuiling of uitdroging. Ook planten zij jaarlijks een reeks nieuwe bomen, van uiteenlopende typen en bouwen zo de arboretum-functie verder uit. De bomen die in bakken worden geplaatst, worden regelmatig voorzien van water door een tractor met watertank.

Let op: dit is een plan 'op persoonlijke titel' en niet gebaseerd op echte plannen.

Uitleg bij de kaart: (1)= niet overdekte fietsenstalling, (2)= fietsviaduct (onzeker), (3)= westtunnel, (4)= ventweg voor bewoners De Witte Hinde (7), (5)= kiss-and-ride Noordplein, (6)= aansluiting op Klinkenbergerweg (gaat er niet komen), (8)= nieuwbouw Kirpestein, (9)= oude fietsenstalling, wordt bij het park getrokken als aarden geluidswal, (10)= nieuwbouw busplein (nog geen plan voor). Blauwe wybertjes= monumentale bomen (ouder dan 1940).

2024 | nieuws rond dit gebied

Aanpassing juni 2024: inmiddels ligt er een uitgewerkt plan van de gemeente voor het westelijk deel van het plein; de uitgang voor auto's (6) komt er niet en de keerlus (4) wordt een insteek, direct na (7). Er komen wel wat extra bomen bij, maar een arboretum lijkt nog ver weg helaas. Zie voor meer informatie en kaarten [ onderaan deze pagina ].

Definitieve plan voor de ontsluiting van het Noordplein | gemeente Ede | 2023. Zie voor meer informatie en kaarten [ onderaan deze pagina ].

Tot voor kort zei de gemeente altijd dat er geen plan lag voor de inrichting van het oostelijke deel van het Noordplein, gelegen tussen Kapa-Docie en de Klinkenbergerweg. Op 18 juni 2024 meldde de gemeente dat door de overkoop van stikstofrechten van een agrarisch bedrijf in Ede, er nu ruimte komt voor ... woningbouw op het Noordplein. Dat betekent dat er wel een plan ligt en dat hadden omwonenden natuurlijk al wel bedacht. Nu maar wachten totdat het openbaar wordt. Inmiddels ligt er al wel een uitgewerkt plan voor het westelijke deel langs de fietsstraat. Wordt vervolgd. 

Zie ook het bericht hierover van 20-06-2024 in de Gelderlander: