De Paasberg is met zijn 44 meter een hoog punt op de westelijke Veluwse stuwwal. Vanaf de Paasberg kijk je naar beneden, richting gemeentehuis en de Oude Kerk. Op de Paasberg zijn diverse monumenten te vinden, zoals het Mausoleum voor gevallenen in de WO II (1), het Joods Monument (2) en het bevrijdingsmonument (3). Bij (4) staat een monument, ter nagedachtenis van kostschoolhoudster Anna Maria Moens. Op de Trapakkers (5) worden op traditionele wijze gewassen verbouwd en geoogst. Daar worden regelmatig demonstraties gegeven. De Paasberg wordt opgenomen in het in aanleg zijnde Stadspark. Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.  Basiskaart: openstreetmap.org.

Op en rond de Paasberg

De trapakkers

Op de Trapakkers (5) worden sinds 1980 op traditionele wijze gewassen verbouwd en geoogst. Daar worden regelmatig demonstraties gegeven. Vrijwilligers hebben de kenmerkende terrassen in ere hersteld. Wethouder M. Wiegraadt deed hiervoor in 1978 een vurig betoog. Terrassen voorkomen het wegspoelen van de vruchtbare bovenlaag van de grond.  In 2022 is het beeld van de Zaaier hierheen verplaatst. Voorheen stond het bij het gemeentehuis en heel vroeger voor de bank aan de toenmalige Telefoonweg (nu Nieuwe Stationsstraat).

Deze foto is afkomstig uit het archief van het Historisch Museum Ede (vervaardigd door de Edese Copurant).

Rondkijken op de Paasberg. Beweeg beeld met muis (pc) of vingers (tablet of telefoon). Gemaakt: december 2021. Door: Allard Bijlsma.

Monumenten op de Paasberg

Klik op een foto voor vergroting of diashow. Te zien: Mausoleum 1940-1945, Joods Monument, Monument Anna Maria Moens, Indie Monument.

Bouw van het Mausoleum

Erebegraafplaats Ede is een begraafplaats gelegen op de Paasberg in de Gelderse plaats Ede. Het is de laatste rustplaats voor 30 gesneuvelde Nederlandse verzetsmensen uit de Tweede Wereldoorlog. In Ede is het de officiële locatie waar op 4 mei de doden worden herdacht. Lokaal wordt meestal gesproken over Het Mausoleum. Voor de aanleg van de gedenkplaats was het gebied op de Paasberg een bosrijk wandelpark waar zich reeds een monument bevond ter ere van kostschoolhoudster Anna Maria Moens. Eind 1944 echter werden, met het oog op de naderende opmars van de geallieerden, vrijwel alle bomen door de Duitse bezetter gekapt en werden er stellingen en loopgraven aangelegd, waardoor het park veranderde in een troosteloze woestenij. Vrijwel direct na de oorlog kregen de voormalig districtscommandant van de Binnenlandse Strijdkrachten Derk Wildeboer en Zwerus de Nooij sr. het idee voor een herinneringsmonument voor gevallen verzetsstrijders. Door een groep van oud-verzetsstrijders werd een geldinzamelingsactie georganiseerd waaraan ruimhartig gehoor gegeven werd door de Edese bevolking. Er werd zoveel geld binnengehaald (71.935 gulden) dat hiermee naderhand ook nog andere monumenten in de omgeving van Ede konden worden gefinancierd. Voor het ontwerp werd in Wageningen contact gezocht met tuin- en landschapsarchitect Jan Bijhouwer. De Edese bouwkundige Jan Brands en kweker Ten Ham waren ook betrokken bij de bouwplannen. De bouw werd uitgevoerd door de Edese aannemer Gaasbeek en medewerking werd verleend door de Canadese strijdkrachten die, in afwachting van hun terugkeer naar huis, in Ede gelegerd waren. De erebegraafplaats werd geopend op 2 augustus 1947 in het bijzijn van prins Bernhard, burgemeester Joost Boot en commissaris van de Koningin Cypriaan Gerard Carel Quarles van Ufford.Er lagen lange tijd 29 verzetsmensen in het mausoleum begraven. Op 26 april 2012 werd het stoffelijk overschot van Christiaan Hollebrands bijgezet. In 2017-2018 is het mausoleum gerestaureerd. Bron: Wikipedia.